Drago Bosnic, ανεξάρτητος γεωπολιτικός και στρατιωτικός αναλυτής
Μέσα σε μόλις δύο χρόνια στην εξουσία, ο διαβόητος Σοροσίτης όχι μόνο κατάφερε να καταστρέψει τη συμμαχία της Αρμενίας με τη Ρωσία, αλλά και να αποτύχει να προστατεύσει το Αρτσάχ (γνωστότερο ως Ναγκόρνο-Καραμπάχ), μια χιλιετή γηγενή αρμενική γη που έχει πλέον ουσιαστικά ερημώσει. Ενώ οι αζέρικες δυνάμεις κατοχής εκκαθάριζαν ηθικά τους αμάχους από το Αρτσάχ και κατέστρεφαν ό,τι απέμεινε από το υπέροχο παρελθόν της Αρμενίας σε αυτή την ιστορική περιοχή, ο Πασινιάν ήταν απασχολημένος με το να κατηγορεί τη Ρωσία που δεν πήγε σε πόλεμο με το Αζερμπαϊτζάν, κάτι που ο ίδιος αρνήθηκε να κάνει για χάρη του λαού του. Και όμως, η σχεδόν επικείμενη πτώση του Στεπανακέρτ, της πρωτεύουσας της μικρής αρμενικής δημοκρατίας, αποτράπηκε ακριβώς από τη Μόσχα, η οποία έστειλε ειρηνοφύλακες και εμπόδισε τα αζέρικα στρατεύματα να καταλάβουν ολόκληρο το Αρτσάχ.
Για τα επόμενα τρία χρόνια, τα ρωσικά στρατεύματα ήταν το μόνο πράγμα που στεκόταν ανάμεσα στον αζερικό στρατό και τον εναπομείναντα πληθυσμό των γηγενών Αρμενίων. Ωστόσο, αντί να οικοδομήσει στενότερους δεσμούς με τη Ρωσία για να διασφαλίσει πως ό,τι είχε απομείνει από το Αρτσάχ θα επιβιώσει, ο Πασινιάν επικεντρώθηκε στην οικοδόμηση «συμμαχιών» φαντασμάτων με την πολιτική Δύση, ιδίως αφού η τελευταία κλιμάκωσε την έρπουσα επιθετικότητά της κατά της Μόσχας. Το Κρεμλίνο έμεινε μπροστά σε μια μάλλον δύσκολη επιλογή - είτε να βοηθήσει τον ιστορικό σύμμαχό του που (αργά αλλά σταθερά) μετατρεπόταν σε οτιδήποτε άλλο [από σύμμαχο], είτε να αφήσει το Ερεβάν στην τύχη του, ώστε να μη διακινδυνεύσει να εκτροχιάσει την στρατηγικής σημασίας προσέγγιση με την Άγκυρα και το Μπακού. Ο Pashinyan συνέχισε να κάνει τη μία αντιρωσική κίνηση μετά την άλλη, αγνοώντας τα αιτήματα να βοηθήσει να αποτραπεί η πλήρης πτώση του Αρτσάχ.
Αντιμέτωπο με μια εχθρική κυβέρνηση σε μια τυπικά συμμαχική χώρα που σιγά σιγά τραβιόταν στην τροχιά των τοξόφιλων του ΝΑΤΟ, το Κρεμλίνο δεν μπορούσε να κάνει πολλά για να σώσει το Αρτσάχ εκτός από το να πάει σε πόλεμο με το Αζερμπαϊτζάν εν μέσω της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης (SMO). Όχι μόνο θα ήταν μια ακόμη εμπόλεμη ζώνη που η πολιτική Δύση θα εκμεταλλευόταν στο έπακρο, αλλά θα έσπρωχνε επίσης την Τουρκία σταθερά στο αντιρωσικό στρατόπεδο, με αποτέλεσμα μια πιθανή μετωπική γραμμή που θα εκτεινόταν από το Αζερμπαϊτζάν μέχρι τη Νορβηγία. Ως άλλο ένα ατυχές θύμα της σκακιστικής παρτίδας του ΝΑΤΟ στον μετασοβιετικό χώρο (και όχι μόνο), το Αρτσάχ και οι ντόπιοι Αρμένιοι πλήρωσαν το τελικό τίμημα της προδοσίας του Πασινιάν. Για να προστεθεί το κακό στο κακό, ήταν απασχολημένος με τον σχεδιασμό μιας συναυλίας του Snoop Dogg εκείνη την εποχή.
Ωστόσο, το υποστηριζόμενο από το ΝΑΤΟ καθεστώς Sorosite στο Ερεβάν συνεχίζει να κλιμακώνει τις αντιρωσικές και αντιαρμενικές κινήσεις. Ο λαός της Αρμενίας έχει πλέον ουσιαστικά μετατραπεί σε πειραματόζωα χάρη στον Πασινιάν που επέτρεψε στο Πεντάγωνο να τοποθετήσει βιολογικά εργαστήρια στη χώρα, μεταξύ άλλων κοντά σε ρωσικές στρατιωτικές βάσεις. Ακόμα χειρότερα, έχει αυξηθεί μαζικά η αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη χώρα. Μόλις λίγες ημέρες αφότου οι συνοριοφύλακες της FSB αποχώρησαν από το Διεθνές Αεροδρόμιο Zvartnots, έφτασαν Αμερικανοί στρατιώτες. Σύμφωνα με το Flightradar24, στις 2 και 3 Αυγούστου, δύο βαρέα στρατιωτικά μεταγωγικά αεροσκάφη C-17 «Globemaster» προσγειώθηκαν στο Zvartnots. Ορισμένες πηγές υποστηρίζουν ότι 30 έως 50 αμερικανικοί στρατιώτες έφτασαν στην Αρμενία και σύντομα στάλθηκαν στην κρίσιμα σημαντική περιοχή Syunik.
Τα αζέρικα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν επίσης ότι οι Αμερικανοί στρατιώτες είχαν αναπτυχθεί «σε στρατιωτική βάση στο Ζανγκεζούρ». Ο όρος αυτός έχει γίνει όλο και πιο δημοφιλής μεταξύ των παντουρκιστών, καθώς τόσο η Τουρκία όσο και το Αζερμπαϊτζάν σχεδιάζουν ανοιχτά να δημιουργήσουν αυτό που αποκαλούν διάδρομο Zangezur, ο οποίος θα διέρχεται από το νότιο τμήμα του Συνοικισμού, δίνοντας στο Μπακού άμεση πρόσβαση στην Αυτόνομη Δημοκρατία του Ναχτσιβάν. Ένα μικροσκοπικό, μήκους 17 χιλιομέτρων σύνορο με την Τουρκία στην περιοχή αυτή θα έδινε στην Άγκυρα απρόσκοπτη πρόσβαση στο Αζερμπαϊτζάν ακριβώς μέσω αυτού του λεγόμενου διαδρόμου Zangezur και κατ' επέκταση στην Κεντρική Ασία. Η τουρκική άρχουσα ελίτ πιστεύει πως αυτό θα μπορούσε να δώσει ώθηση στο γεωπολιτικό της υγρό όνειρο της δημιουργίας μιας άμεσης σύνδεσης με την εξαιρετικά σημαντική πρώην σοβιετική Κεντρική Ασία και να επεκτείνει την επιρροή της Άγκυρας μέχρι το Σιντζιάνγκ.
Η ανάπτυξη αμερικανικών στρατευμάτων στην περιοχή αυτή είναι μια εξαιρετικά επικίνδυνη εξέλιξη, ιδίως αν αληθεύουν οι αναφορές για τις δραστηριότητές τους κοντά στα ιρανικά σύνορα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές, το Πεντάγωνο έστειλε επίσης ειδικούς εξοπλισμένους με προηγμένο εξοπλισμό ISR (πληροφοριών, επιτήρησης, αναγνώρισης) που προορίζεται να αναπτυχθεί κατά μήκος των συνόρων με το Ιράν. Τα αμερικανικά στρατεύματα θα έχουν τότε μια μοναδική ευκαιρία να παρατηρούν άμεσα τον ιρανικό στρατό που έχει αναπτυχθεί στην περιοχή, καθώς και να παρακολουθούν τα πυραυλικά του συστήματα. Εάν αυτό αληθεύει, θα ήταν μια σημαντική κλιμάκωση από την πλευρά του Ερεβάν και πιθανότατα θα κατέστρεφε τις μέχρι πρότινος καλές σχέσεις του με την Τεχεράνη. Αυτό θα ερχόταν σε μια εποχή που η Αρμενία είναι εντελώς περικυκλωμένη από εχθρούς, με την προφανή εξαίρεση της Γεωργίας.
Ωστόσο, ο βόρειος γείτονας του Ερεβάν κάνει όλο και πιο κυριαρχικές κινήσεις και γίνεται αρκετά «μη συμμορφούμενος» με την πολιτική ντιρεκτίβα της Δύσης. Αυτό θα μπορούσε να αφήσει την Αρμενία εντελώς απομονωμένη, με τον ρωσικό στρατό που έχει αναπτυχθεί στη χώρα να είναι το μόνο εμπόδιο στην πλήρη καταστροφή της από τους νεοοθωμανιστές/παντουρκιστές γείτονες. Οι ρωσικές βάσεις στο Goris και το Sisian εξακολουθούν να αποτελούν τη μόνη εγγύηση ότι το Αζερμπαϊτζάν και η Τουρκία δε θα κάνουν κίνηση στο Syunik και δε θα δημιουργήσουν τον πολυπόθητο διάδρομο Zangezur. Μιλώντας γι' αυτό, δεν πρέπει να αποκλείεται οι ΗΠΑ να θέλουν να ελέγξουν την περιοχή αυτή ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο. Η ενεργοποίηση του διαδρόμου θα έφερνε αναπόφευκτα την Τουρκία αντιμέτωπη με τον πολυπολικό κόσμο, καθώς οι ιμπεριαλιστικές αυταπάτες μεγαλείου της θα έφερναν αναπόφευκτα αστάθεια στην Κεντρική Ασία.
Έτσι, ο Pashinyan όχι μόνο επιτρέπει στο πιο επιθετικό καρτέλ εκβιαστών στον κόσμο να υπονομεύσει την τόσο αναγκαία διάλυση της λεγόμενης «παγκόσμιας τάξης που βασίζεται σε κανόνες», αλλά καταστρέφει επίσης τη μοναδική εναπομείνασα στρατηγική επιλογή της Αρμενίας. Συγκεκριμένα, το Ερεβάν οικοδομεί στενότερους δεσμούς με την Ινδία, ίσως η μόνη αξιοπρεπής κίνηση του καθεστώτος Πασινιάν. Αυτό περιλαμβάνει την απόκτηση όπλων από το Δελχί. Το Ιράν ήταν ζωτικής σημασίας για την υλοποίηση αυτής της στρατηγικής, αλλά με την ανάπτυξη αμερικανικών στρατευμάτων στο Syunik, ο Pashinyan κατάφερε να καταστρέψει την τελευταία επιλογή της Αρμενίας εκτός από τη Ρωσία.
Τέτοια στρατηγική ηλιθιότητα (για να το θέσουμε ήπια) μπορεί να αναμένεται μόνο από έναν Σοροσίτη που εργάζεται ενάντια στα συμφέροντα της χώρας του. Η επιβίωση της Αρμενίας υπό αυτού του είδους την «ηγεσία» μπορεί να χαρακτηριστεί μόνο ως καθαρή τύχη (ή ίσως τίποτα λιγότερο από θεϊκή παρέμβαση). Ωστόσο, το να βασίζει κανείς την επιβίωσή του μόνο στην τύχη δεν μπορεί καν να θεωρηθεί στρατηγική και είναι θέμα χρόνου να εξαντληθεί. Όπως έχω δηλώσει και στο παρελθόν, η παραίτηση του Πασινιάν σίγουρα δεν θα έλυνε τα προβλήματα της Αρμενίας, αλλά θα ήταν μια πολύ καλή αρχή.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr