 |
| Victoria Nuland in interview with Mikhail Zygar (You Tube) |
Mark Episkopos - responsiblestatecraft.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Η Βικτόρια Νούλαντ, πρώην υφυπουργός Εξωτερικών για Πολιτικές Υποθέσεις και μία από τις κύριες αρχιτέκτονες της ρωσικής πολιτικής της κυβέρνησης Μπάιντεν, έχει τώρα γνωμοδοτήσει σχετικά με το πιο ομιχλώδες ίσως επεισόδιο ενός πολέμου που διακρίνεται από ένα σχεδόν αδιαπέραστο είδος διπλωματικής αδιαφάνειας: τις ειρηνευτικές συνομιλίες της Κωνσταντινούπολης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας τον Απρίλιο του 2022.
Επιπλέον, αναγνωρίζει ότι υπήρχε μια συμφωνία στο τραπέζι και ότι οι δυτικές δυνάμεις δεν συμπαθούσαν τους όρους που θα περιόριζαν το στρατιωτικό οπλοστάσιο της Ουκρανίας, γεγονός που προσδίδει αξιοπιστία στη θεωρία ότι οι υποστηρικτές της Ουκρανίας έβαλαν το χεράκι τους στο να τη ναυαγήσουν τελικά.
Σίγουρα, ούτε το θέμα ούτε το περιεχόμενο των σχολίων της Νούλαντ είναι καινούργια. Δεν είναι παρά η πιο πρόσφατη σε μια καβαλιέρα εκ των έσω, υψηλού προφίλ, όπως ο πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ Ναφατλί Μπένετ και ο Ουκρανός πολιτικός Νταβίντ Αρακάμια, οι μαρτυρίες των οποίων έχουν ρίξει φως στις εξωτερικές πιέσεις που πιθανώς ενημέρωσαν τη μοιραία απόφαση της κυβέρνησης Ζελένσκι να τραβήξει την πρίζα στις συνομιλίες που διεξήχθησαν με τη μεσολάβηση της Τουρκίας γύρω από ένα σχέδιο συνθήκης που θα τερμάτιζε τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Όμως, αν θέλουμε να καταλήξουμε σε κάτι που να προσεγγίζει μια πλήρη και αμερόληπτη νεκροψία, παραμένει απαραίτητο, έστω και αχάριστο καθήκον, να καταγράψουμε προσεκτικά όλες αυτές τις μαρτυρίες - ειδικά από μια τόσο σημαίνουσα προσωπικότητα της ρωσικής πολιτικής όπως η Νούλαντ.
«Σχετικά αργά στο παιχνίδι οι Ουκρανοί άρχισαν να ζητούν συμβουλές για το πού θα πήγαινε αυτό το πράγμα και έγινε σαφές σε εμάς, σαφές στους Βρετανούς, σαφές σε άλλους ότι ο κύριος όρος του (Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ) Πούτιν ήταν θαμμένος σε ένα παράρτημα αυτού του εγγράφου που επεξεργάζονταν», είπε, αναφερόμενη στον όρο της Ρωσίας για σκληρά ανώτατα όρια και άλλα όρια στο στρατιωτικό προσωπικό και στους τύπους όπλων που μπορεί να κατέχει η Ουκρανία.
Τέτοιες παραχωρήσεις, υποστήριξε, θα πρέπει να απορριφθούν από το Κίεβο, διότι θα αφήσουν την Ουκρανία «ουσιαστικά ευνουχισμένη ως στρατιωτική δύναμη». Η ίδια υπαινίχθηκε, χωρίς να εκπλήσσει, χωρίς να επιδίδεται σε λεπτομέρειες, ότι αυτές οι ανησυχίες εκφράστηκαν από δυτικούς αξιωματούχους: «Οι άνθρωποι μέσα στην Ουκρανία και οι άνθρωποι έξω από την Ουκρανία άρχισαν να θέτουν ερωτήματα σχετικά με το αν αυτή ήταν μια καλή συμφωνία και ήταν σε εκείνο το σημείο που κατέρρευσε», δήλωσε η Νούλαντ.
Ποιος ακριβώς «εκτός Ουκρανίας» έθεσε αυτές τις ερωτήσεις και ποια ακριβώς ήταν η επίδραση που άσκησαν αυτές οι αιχμηρές ερωτήσεις στους Ουκρανούς αξιωματούχους; Η πλήρης ιστορία αυτού του βραχύβιου διπλωματικού διαλείμματος είναι απίθανο να ξετυλιχτεί μέχρι το τέλος του πολέμου, εν πολλοίς λόγω των προφανών πολιτικών ευαισθησιών που παίζουν ρόλο. Όμως, υπάρχει τώρα αυτό που φαίνεται να είναι, ακόμη και κατά την πιο συντηρητική εκτίμηση, ένα μεγάλο σύνολο έμμεσων στοιχείων ότι δυτικοί παράγοντες, πολύ πιθανόν προερχόμενοι από το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες χώρες που είχαν οριστεί ως «εγγυητές» της ασφάλειας της Ουκρανίας σύμφωνα με το σχέδιο συνθήκης της Κωνσταντινούπολης, εξέφρασαν επιφυλάξεις σχετικά με το σχήμα της Κωνσταντινούπολης.
Ο βαθμός στον οποίο αυτές οι δυτικές επιφυλάξεις ήταν αποφασιστικές στο βαθμό που αποτελούσαν σκληρό βέτο στις ειρηνευτικές συνομιλίες είναι ένα πιο δύσκολο ζήτημα. Μπορεί κανείς εύλογα να υποθέσει πως η Ουκρανία θα δυσκολευόταν να υπογράψει μια συμφωνία που δεν θα είχε τουλάχιστον σιωπηρή υποστήριξη από τις δυτικές χώρες στις οποίες στηρίζεται σε συντριπτικό βαθμό, αλλά δεν είναι λιγότερο αλήθεια ότι οι συνομιλίες ήταν δύσκολες και, αν και υπήρχαν θετικά σημάδια αργής σύγκλισης μεταξύ της Μόσχας και του Κιέβου σε βασικά ζητήματα, οι δύο πλευρές απείχαν σημαντικά από την πλήρη εναρμόνιση των θέσεών τους όταν τερματίστηκε η συμφωνία.
Τα σχόλια της Victoria Nuland προσδίδουν περαιτέρω αξιοπιστία στην πρόταση πως μια διευθέτηση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας ήταν στο τραπέζι της Κωνσταντινούπολης, ότι η Δύση έπαιξε ρόλο στη διαμόρφωση της ουκρανικής σκέψης σχετικά με την επιθυμητή συνέχιση των διαπραγματεύσεων και πως οι δυτικοί ηγέτες προφανώς μετέφεραν την άποψη ότι επρόκειτο για μια κακή συμφωνία.
Η επανεξέταση αυτών των λεπτομερειών δύο χρόνια αργότερα δεν μπορεί να απορριφθεί ως μια άσκηση πολιτικής αρχαιολογίας- τα γεγονότα που συνέβησαν στην Κωνσταντινούπολη είναι τόσο σημαντικά όσο ποτέ άλλοτε για να μας ενημερώσουν για τις σκέψεις μας σχετικά με τα σενάρια τελικού παιχνιδιού, καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται στον τρίτο χρόνο του.