Ο υπουργός Εξωτερικών του Τζιμπουτί Μαχαμούντ Αλί Γιουσούφ δήλωσε στο BBC στα τέλη του περασμένου μήνα ότι η χώρα του σκοπεύει να προσφέρει στην Αιθιοπία «100% διαχείριση για ένα λιμάνι στο βορρά, ένα νέο διάδρομο που έχει ήδη κατασκευαστεί» στην Ταντζούρα σε αντάλλαγμα για την κατάργηση του Μνημονίου Συνεννόησης (ΜΣ) του Ιανουαρίου με τη Σομαλιλάνδη. Η τελευταία προαναφερθείσα συμφωνία αξιοποιήθηκε από τη Σομαλία, την Ερυθραία και την Αίγυπτο ως πρόσχημα για να σφίξουν τον κλοιό περιορισμού τους γύρω από την Αιθιοπία, το νέο μέλος των BRICS.
Andrew Korybko / Παρουσίαση Freepen.gr
Η τελευταία πρόταση έρχεται εν μέσω της επιδείνωσης των αιθιοπαιο-αιγυπτιακών σχέσεων που προκάλεσε η ανάπτυξη στρατευμάτων από το Κάιρο στη Σομαλία ενόψει της αποστολής ασφαλείας μετά την AU του επόμενου έτους, την οποία η Αντίς καταδίκασε ως πρόκληση δεδομένης της υφιστάμενης έντασης που υπάρχει μεταξύ τους για το Μεγάλο Αιθιοπικό Φράγμα Αναγέννησης (GERD). Η Αίγυπτος είχε προηγουμένως αφήσει να εννοηθεί πως προτίθεται να προχωρήσει σε πόλεμο με την Αιθιοπία για την πλήρωσή του, γι' αυτό και η προαναφερθείσα ανάπτυξη της Αιγύπτου θεωρείται ευρέως ως μέσο για να προσδώσει μεγαλύτερη αξιοπιστία σε τέτοιες απειλές, μεταξύ άλλων μέσω ενός πολέμου δι' αντιπροσώπων.
Η αναφερόμενη κλίμακα της ανάπτυξης της Αιγύπτου σύμφωνα με τη συμφωνία που συμφώνησε με τη Σομαλία υποδηλώνει ότι η κίνηση αυτή είναι μη αναστρέψιμη, ανεξάρτητα από το πόσο αποσταθεροποιητική είναι περιφερειακά, οδηγώντας έτσι στο συμπέρασμα πως το σιωπηρό πρόσχημα του Μνημονίου Συνεννόησης που αξιοποιήθηκε για το σκοπό αυτό δεν είναι πλέον σχετικό. Επομένως, η υποθετική κατάργηση της συμφωνίας της Αιθιοπίας με τη Σομαλιλάνδη για την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της και την παραχώρηση μεριδίων σε τουλάχιστον μία εθνική εταιρεία με αντάλλαγμα την πρόσβαση σε στρατιωτικό-εμπορικό λιμάνι δε θα ανακούφιζε αυτή την απειλή.
Ακόμα και στο σενάριο που το έκανε, η Αιθιοπία θα επέστρεφε τότε στο σημείο που βρισκόταν κατά την προετοιμασία του Μνημονίου της με τη Σομαλιλάνδη, σύμφωνα με το οποίο η θαλάσσια εφοδιαστική από την οποία εξαρτάται η σταθερότητα της δεύτερης πολυπληθέστερης χώρας της Αφρικής θα μονοπωλείτο από το μικροσκοπικό Τζιμπουτί, γεγονός που αποτελεί τεράστιο κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια. Ενώ το κρατίδιο αυτό δεν θα ήταν σε θέση να αποσπάσει τόσο υπέρογκα τέλη από τον γιγαντιαίο γείτονά του αν έδινε στον τελευταίο τη «100% διαχείριση» του δικού του λιμανιού εκεί, θα εξακολουθούσε να ελέγχει τον διάδρομο μεταξύ τους.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, η προσφορά του Γιουσούφ δεν είναι παρά μια παγίδα, αφού δε θα οδηγούσε στην απόσυρση των αιγυπτιακών στρατευμάτων από τη Σομαλία και θα αποκαθιστούσε το μονοπώλιο του Τζιμπουτί στο παγκόσμιο εμπόριο της Αιθιοπίας, για να μην αναφέρουμε ότι θα απαξίωνε την Αντίς, αφού θα έπρεπε να καταργήσει το Μνημόνιο Συνεννόησης με τη Χαρτζέισα. Η Αιθιοπία θα έβλαπτε τη φήμη της προκειμένου να επιστρέψει στη μονόπλευρη εξάρτησή της από το Τζιμπουτί, χωρίς να αμβλύνει την απειλή που συνιστά η Αίγυπτος στη Σομαλία, σε μια από τις χειρότερες συμφωνίες που έχουν προταθεί ποτέ.
Η τελευταία πρόταση έρχεται εν μέσω της επιδείνωσης των αιθιοπαιο-αιγυπτιακών σχέσεων που προκάλεσε η ανάπτυξη στρατευμάτων από το Κάιρο στη Σομαλία ενόψει της αποστολής ασφαλείας μετά την AU του επόμενου έτους, την οποία η Αντίς καταδίκασε ως πρόκληση δεδομένης της υφιστάμενης έντασης που υπάρχει μεταξύ τους για το Μεγάλο Αιθιοπικό Φράγμα Αναγέννησης (GERD). Η Αίγυπτος είχε προηγουμένως αφήσει να εννοηθεί πως προτίθεται να προχωρήσει σε πόλεμο με την Αιθιοπία για την πλήρωσή του, γι' αυτό και η προαναφερθείσα ανάπτυξη της Αιγύπτου θεωρείται ευρέως ως μέσο για να προσδώσει μεγαλύτερη αξιοπιστία σε τέτοιες απειλές, μεταξύ άλλων μέσω ενός πολέμου δι' αντιπροσώπων.
Η αναφερόμενη κλίμακα της ανάπτυξης της Αιγύπτου σύμφωνα με τη συμφωνία που συμφώνησε με τη Σομαλία υποδηλώνει ότι η κίνηση αυτή είναι μη αναστρέψιμη, ανεξάρτητα από το πόσο αποσταθεροποιητική είναι περιφερειακά, οδηγώντας έτσι στο συμπέρασμα πως το σιωπηρό πρόσχημα του Μνημονίου Συνεννόησης που αξιοποιήθηκε για το σκοπό αυτό δεν είναι πλέον σχετικό. Επομένως, η υποθετική κατάργηση της συμφωνίας της Αιθιοπίας με τη Σομαλιλάνδη για την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της και την παραχώρηση μεριδίων σε τουλάχιστον μία εθνική εταιρεία με αντάλλαγμα την πρόσβαση σε στρατιωτικό-εμπορικό λιμάνι δε θα ανακούφιζε αυτή την απειλή.
Ακόμα και στο σενάριο που το έκανε, η Αιθιοπία θα επέστρεφε τότε στο σημείο που βρισκόταν κατά την προετοιμασία του Μνημονίου της με τη Σομαλιλάνδη, σύμφωνα με το οποίο η θαλάσσια εφοδιαστική από την οποία εξαρτάται η σταθερότητα της δεύτερης πολυπληθέστερης χώρας της Αφρικής θα μονοπωλείτο από το μικροσκοπικό Τζιμπουτί, γεγονός που αποτελεί τεράστιο κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια. Ενώ το κρατίδιο αυτό δεν θα ήταν σε θέση να αποσπάσει τόσο υπέρογκα τέλη από τον γιγαντιαίο γείτονά του αν έδινε στον τελευταίο τη «100% διαχείριση» του δικού του λιμανιού εκεί, θα εξακολουθούσε να ελέγχει τον διάδρομο μεταξύ τους.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, η προσφορά του Γιουσούφ δεν είναι παρά μια παγίδα, αφού δε θα οδηγούσε στην απόσυρση των αιγυπτιακών στρατευμάτων από τη Σομαλία και θα αποκαθιστούσε το μονοπώλιο του Τζιμπουτί στο παγκόσμιο εμπόριο της Αιθιοπίας, για να μην αναφέρουμε ότι θα απαξίωνε την Αντίς, αφού θα έπρεπε να καταργήσει το Μνημόνιο Συνεννόησης με τη Χαρτζέισα. Η Αιθιοπία θα έβλαπτε τη φήμη της προκειμένου να επιστρέψει στη μονόπλευρη εξάρτησή της από το Τζιμπουτί, χωρίς να αμβλύνει την απειλή που συνιστά η Αίγυπτος στη Σομαλία, σε μια από τις χειρότερες συμφωνίες που έχουν προταθεί ποτέ.