Uriel Araujo, PhD, ερευνητής ανθρωπολογίας με έμφαση στις διεθνείς και εθνοτικές συγκρούσεις
Πρώτον, και είναι πάντα σημαντικό να το τονίζουμε αυτό, η Δύση υπό την ηγεσία των ΗΠΑ φέρει, τουλάχιστον, μεγάλο μέρος της ευθύνης για τη συνεχιζόμενη κρίση στην Ουκρανία από το 2014 - αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο μέρος της.
Δεύτερον, ο Τραμπ δεν είναι καθόλου «πράκτορας υπέρ της Ρωσίας» - και ούτε «ειρηνοποιός».
Και τώρα στους Δημοκρατικούς. Ξεκινώντας με την Καμάλα Χάρις, η οποία περιέγραψε περίφημα τη σύγκρουση στην Ουκρανία ως εξής: «Η Ουκρανία είναι μια χώρα στην Ευρώπη. Υπάρχει δίπλα σε μια άλλη χώρα που ονομάζεται Ρωσία. Η Ρωσία είναι μια μεγαλύτερη χώρα. Η Ρωσία είναι μια ισχυρή χώρα. Η Ρωσία αποφάσισε να εισβάλει σε μια μικρότερη χώρα που ονομάζεται Ουκρανία. Οπότε βασικά αυτό είναι λάθος». Πέρα από αυτή την εκφορά λεξιλογίου της τετάρτης δημοτικού, η Χάρις δεν έχει πολλά να προσφέρει για το θέμα, και για οποιοδήποτε άλλο θέμα, για την ακρίβεια. Αν ο εν ενεργεία πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δεν είχε πλέον σαφή εικόνα για τίποτα λόγω μιας πάθησης που σχετίζεται με γεροντική άνοια (την οποία η διοίκηση του Λευκού Οίκου συνωμότησε για να συγκαλύψει), η Χάρις με τη σειρά της φαίνεται να μην έχει ομοίως σαφή εικόνα για τα περισσότερα θέματα - για οποιονδήποτε λόγο.
Βέβαια, οι πολύ χλευασμένες παρατηρήσεις της Χάρις για την Ουκρανία, που έγιναν το 2022, λίγο μετά την έναρξη της τρέχουσας ρωσικής στρατιωτικής εκστρατείας, ήταν ο τρόπος της να απαντήσει (λίγο υπερβολικά κυριολεκτικά) στο αίτημα ενός καλεσμένου ραδιοφωνικής εκπομπής να το αναλύσει «με απλά λόγια». Είτε με όρους λαϊκούς είτε όχι, η ίδια δεν είχε πολλά να πει για το θέμα πέρα από τα συνήθη κλισέ. Με μια πληθώρα από ανεξιχνίαστους αφορισμούς της να γίνονται viral, πολλά έχουν γίνει για την υποψήφια των Δημοκρατικών λογορροία (η οποία θα μπορούσε πράγματι να είναι ένδειξη ψυχολογικών και νευρολογικών διαταραχών, σύμφωνα με τους ειδικούς), αλλά το βαθύτερο ζήτημα είναι ότι το ίδιο το Δημοκρατικό κόμμα δε φαίνεται να έχει σχέδιο.
Η Emma Ashford (ανώτερος συνεργάτης του προγράμματος Reimagining U.S. Grand Strategy στο Stimson Center) και ο Matthew Kroenig (ανώτερος διευθυντής του Scowcroft Center for Strategy and Security του Atlantic Council) αμφισβήτησαν πρόσφατα αν η Harris έχει καθόλου εξωτερική πολιτική. Για να είμαστε ειλικρινείς, η πολιτική πλατφόρμα του Δημοκρατικού Κόμματος 2024 φαίνεται να στρέφεται ξανά προς την Ευρώπη (και εν μέρει μακριά από την τάση για τον Ειρηνικό που ξεκίνησε η Χίλαρι Κλίντον), αλλά δεν προσφέρει πολύ πιο συγκεκριμένες ενδείξεις πέραν αυτού.
Όπως έχω ξαναγράψει, η εξωτερική πολιτική της Ουάσινγκτον συχνά θυμίζει την ταλάντωση ενός εκκρεμούς. Τις περισσότερες φορές, ταλαντεύεται μεταξύ της έννοιας της «αντιμετώπισης» είτε της Ρωσίας είτε της Κίνας - μερικές φορές προσπαθώντας να επιτύχει και τα δύο πράγματα ταυτόχρονα, όπως είδαμε με την επικίνδυνη προσέγγιση «διπλής ανάσχεσης» του Τζο Μπάιντεν.
Ένα πράγμα που μπορούμε να συμπεράνουμε από την πλατφόρμα των Δημοκρατικών είναι πως θέλουν να ασκήσουν μεγάλη πίεση στη Ρωσία, χωρίς να εμπλακούν σε συνομιλίες και χωρίς να ανησυχούν τόσο πολύ για τους δικούς τους διατλαντικούς συμμάχους (όλοι έχουμε δει πώς εξελίσσεται ενεργειακά η κατάσταση μετά το Nord Stream). Αυτό δεν είναι συνταγή για κανενός είδους ειρήνη.
Ο Stephen M. Walt (καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ) λέει ότι η υπερβολική εστίαση στις επίσημες προεδρικές πλατφόρμες είναι άστοχη προσπάθεια, υποστηρίζοντας αντίθετα πως, στην εξωτερική πολιτική, όταν πρόκειται για σημαντικές αποφάσεις, η πραγματική εξουσία βρίσκεται σε «έναν μικρό εσωτερικό κύκλο βοηθών και διορισμένων». Ο Walt παρατηρεί ότι η πλατφόρμα των Ρεπουμπλικάνων είναι «ασαφής σε σημείο αχρηστίας», ενώ η πλατφόρμα των Δημοκρατικών, αν και «μακροσκελής, σοβαρή, ιδιόρρυθμη και κάπως βαρετή», «δεν σας λέει και πολλά για το τι θα κάνει η Harris αν εκλεγεί».
Έχω ξαναγράψει για το θέμα της «μυστικής κυβέρνησης», όπως την αποκάλεσε η Boston Globe το 2014. Ο Michael J. Glennon, μελετητής του διεθνούς δικαίου, την αποκαλεί «διπλή κυβέρνηση», με έναν σχεδόν αυτοδιοικούμενο μηχανισμό εθνικής ασφάλειας και άμυνας που λειτουργεί χωρίς ιδιαίτερη λογοδοσία. Ο Τζον Κέρι δήλωσε περίφημα πως ένα μεγάλο μέρος του λειτουργεί απλώς «στον αυτόματο πιλότο». Σε κάθε περίπτωση, δεν θα πρέπει να παίρνουμε την έννοια πολύ κυριολεκτικά. Ένας ισχυρός πρόεδρος, καλώς ή κακώς, μπορεί προφανώς να αφήσει το αποτύπωμά του στην πορεία της εξωτερικής πολιτικής - μέχρι ενός ορισμένου βαθμού, τουλάχιστον.
Ωστόσο, η παρακμάζουσα αμερικανική αυτοκρατορία δεν είχε τέτοιους ισχυρούς ηγέτες, σε σημείο που να μην είναι σαφές ποιος κυβερνά σήμερα ή ποιος κυβερνούσε τη χώρα τα τελευταία δύο χρόνια. Και το παγκόσμιο περιβάλλον σήμερα είναι αρκετά δύσκολο. Η αμερικανική εξωτερική πολιτική στον αυτόματο πιλότο (αν αυτό έχει συμβεί) μας έδωσε ένα ανισόρροπο, χρηματοδοτούμενο από τις ΗΠΑ, κράτος του Ισραήλ που διαπράττει γενοκτονία και βάζει φωτιά στη Μέση Ανατολή, μια κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα (η οποία είναι απόρροια της τελευταίας), πρωτοφανείς αυξανόμενες τριβές με την Κίνα για το ζήτημα της Ταϊβάν και, φυσικά, έναν καταστροφικό, μη κερδοφόρο πόλεμο στην Ανατολική Ευρώπη. Με απλά λόγια, μια παρακμάζουσα υπερτροφική υπερδύναμη είναι αρκετά τρομακτική - αλλά μια υπερτροφική υπερδύναμη χωρίς σχέδιο είναι εφιαλτική.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr