Ian Proud - responsiblestatecraft.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Σε μια ανάρτηση στο Telegram στις 16 Αυγούστου, ο Ζελένσκι αναφέρθηκε στην κατακτημένη γη στο Κουρσκ ως προσθήκη στο «ταμείο ανταλλαγής» του. Το Κουρσκ δεν αφορά τόσο τη συνολική στρατιωτική νίκη, όσο τη συλλογή διαπραγματευτικών χαρτιών για να τα ανταλλάξει σε μελλοντικές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία. Αλλά αυτή η ανταλλαγή θα λειτουργήσει προς όφελος της Ουκρανίας μόνο εάν ο στρατός της μπορεί να κρατήσει περισσότερα εδάφη από όσα κερδίζει η Ρωσία κατά την περίοδο πριν από την έναρξη των επίσημων διαπραγματεύσεων. Μόνο τότε ο Ζελένσκι θα μπορέσει να ισχυριστεί πως η απώλεια ανδρών και υλικού άξιζε τον κόπο.
Αλλά το περιθώριο κέρδους του σε οποιαδήποτε μελλοντική ανταλλαγή γης με γη μειώνεται. Και κάθε ελπίδα για τις αναφερόμενες συνομιλίες κατάπαυσης του πυρός που είχαν προγραμματιστεί, σύμφωνα με πληροφορίες, στην Ντόχα λίγο πριν από το Κουρσκ έχει εξανεμιστεί.
Αντ' αυτού, είδαμε μια σκλήρυνση της θέσης της Ρωσίας. Σε μια ανάρτηση στο Telegram στις 11 Αυγούστου, ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ διοχέτευσε την οργή στο Κρεμλίνο που η Ουκρανία αιφνιδίασε και ταπείνωσε τη Ρωσία. Κάλεσε τη Ρωσία να καταλάβει τελικά την Οδησσό, το Χάρκοβο, το Ντνίπρο, το Νικολάεφ, το Κίεβο και πάει λέγοντας. «Και ας το γνωρίζουν όλοι, συμπεριλαμβανομένων και των Άγγλων μπάσταρδων [μας μισεί ακόμα περισσότερο από τους Αμερικανούς]: θα σταματήσουμε μόνο όταν το θεωρήσουμε αποδεκτό και επωφελές για εμάς».
Αυτό αντιπροσωπεύει μια σημαντική κλιμάκωση, τουλάχιστον όσον αφορά τη ρητορική.
Φυσικά, πρόκειται για τον τυπικό Μεντβέντεφ, που παίζει το ρόλο του στον ρωσικό μηχανισμό, με σπαρταριστές δηλώσεις που βρίσκονται στα δεξιά του σημείου όπου ο Πούτιν μπορεί να είναι διατεθειμένος να εγκατασταθεί. Τα σχόλιά του ανιχνεύουν το συναίσθημα, τόσο διεθνώς όσο και στο εσωτερικό. Και διαμορφώνουν την αφήγηση των Ρώσων εθνικιστών μπλόγκερ, για παράδειγμα, στη χρήση φράσεων όπως «η πρώην Ουκρανία.» Δηλαδή, η ιδέα πως η Ουκρανία δεν υπάρχει πλέον ως κυρίαρχο εθνικό κράτος.
Στην πραγματικότητα, η κατάληψη μόνο μιας από τις πόλεις που ανέφερε ο Μεντβέντεφ θα απαιτούσε ένα επίπεδο θανάτου και καταστροφής πολύ ανώτερο από οτιδήποτε έχουμε δει μέχρι σήμερα. Και δεν εκτιμώ, αυτή τη στιγμή, ότι η Ρωσία θα διακινδύνευε να αποξενώσει την κοινότητα υποστήριξης που χτίζει στον αναπτυσσόμενο κόσμο κάνοντας κάτι τέτοιο.
Αλλά το Κουρσκ άλλαξε τον υπολογισμό του κινδύνου και στις δύο πλευρές.
Η Ουκρανία είχε ανάγκη να δώσει ηθικό στον στρατό και τον άμαχο πληθυσμό της με μια νίκη κάποιου είδους, σε μια εποχή που οι γραμμές της στο Ντονμπάς είχαν ραγίσει, η δυτική υποστήριξη για δωρεάν προμήθεια όπλων μειωνόταν και το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών ήταν ασαφές/ενδεχομένως ανησυχητικό. Ο Ζελένσκι μπορεί να σκέφτηκε ότι δεν είχε τίποτα να χάσει ρίχνοντας τα ζάρια.
Για τη Ρωσία, ο πρωταρχικός στόχος πριν από το Κουρσκ ήταν να τελειώσει τη δουλειά στο Ντονμπάς, καταλαμβάνοντας τις εναπομείνασες στρατηγικές πόλεις και γεμίζοντας τα σύνορα των περιφερειών Ντονέτσκ και Λουχάνσκ με ρωσικά χρώματα. Έδειξαν ανοιχτοί στο να συνάψουν μια συμφωνία, ακόμη και μετά την ανάληψη των καθηκόντων του νέου προέδρου των ΗΠΑ, εφόσον αυτή χρησιμοποιούσε τη γραμμή επαφής ως σημείο εκκίνησης.
Οι ρεαλιστές της δυτικής πλευράς, όπως ο John Mearsheimer και άλλοι, προειδοποίησαν ότι το Κουρσκ ήταν στρατηγικό λάθος. Αλλά η δυτικήκυβέρνηση και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ήταν ευλαβικά κοκορόμυαλοι για την επίθεση στο Κουρσκ όταν ξεκίνησε. Η Ουκρανία ισχυρίζεται πως τελικά ελέγχει τώρα περίπου 1000 τετραγωνικά χιλιόμετρα αραιοκατοικημένης γης στην περιοχή του Κουρσκ.
Ωστόσο, ο επικεφαλής του στρατού της Ουκρανίας Oleksandr Syrskyi παραδέχθηκε ότι η προέλαση έχει επιβραδυνθεί και πως η εστίαση έχει μετατοπιστεί στην ενίσχυση των εδαφών που έχουν ήδη καταληφθεί. Συνεπώς, η ευκαιρία για την κατάληψη περισσότερων ρωσικών εδαφών φαίνεται περιορισμένη, αν και υπήρξε μια μέχρι στιγμής ανεπιτυχής προσπάθεια του ουκρανικού στρατού να εισέλθει στο Μπέλγκοροντ.
Στο Ντονμπάς, η γραμμή επαφής γύρω από το Ντονέτσκ παρέμενε πρακτικά αμετάβλητη επί δέκα χρόνια από το 2014, με τις δύο πλευρές να έχουν οχυρωθεί σε βαριά οχυρωμένες θέσεις. Παρά τα μεγάλα εδαφικά κέρδη της Ρωσίας σε όλη την Ουκρανία κατά την έναρξη του πολέμου το 2022, η γραμμή αυτή δεν μετακινήθηκε. Κοιτάξτε στον διαδραστικό χάρτη του Ινστιτούτου Μελέτης του Πολέμου και θα δείτε ότι μετά την κατάληψη του οχυρού Avdiivka τον Φεβρουάριο, η κύρια προσπάθεια της Ρωσίας έχει αποφασιστικά ξεσπάσει μέσω ποταμών και δύσβατου εδάφους για να προχωρήσει κατά 80% προς τη στρατηγική πόλη Pokrovsk.
Η πρόοδος ήταν αργή και σταθερή, αλλά έχει αποκτήσει δυναμική μετά το Κουρσκ. Μόλις πέσει το Ποκρόβσκ, υπάρχει ένας επίπεδος, άδειος δρόμος από εκεί μέχρι τα σύνορα της περιφέρειας. Η Ρωσία θα έχει ισοφαρίσει το σκορ με τα ουκρανικά κέρδη στο Κουρσκ και στη συνέχεια θα επικεντρώσει την κύρια προσπάθειά της στο Κραματόρσκ.
Καθώς η Ουκρανία ωθείται σταθερά έξω από το Ντονμπάς, ο Ζελένσκι μπορεί να ρίξει όλο και περισσότερους άνδρες και υλικά για να κρατήσει το κομμάτι γης του στο Κουρσκ, με τρομερό κόστος, σε μια απελπισμένη προσπάθεια να δείξει ότι το στοίχημα που έπαιξε δεν ήταν καταστροφή.
Ας το ξεκαθαρίσουμε, το Κουρσκ ήταν μια τεράστια αμηχανία για τη Ρωσία, τόσο πολιτικά όσο και στρατιωτικά, αν και μάλλον λιγότερο από την καταδικασμένη πορεία του Yevgeny Prigozhin προς το Voronezh το 2023. Ο Μεντβέντεφ παρέχει πολύχρωμη -αν και υπερβολική- εικόνα της διάθεσης του Κρεμλίνου. Απεικονίζει επίσης το επίπεδο του μίσους στο Κρεμλίνο που κατευθύνεται προς τους δυτικούς χορηγούς της Ουκρανίας.
Ορισμένοι σχολιαστές στη Δύση υποθέτουν ότι αν ο Τραμπ εκλεγεί πρόεδρος, μπορεί ως εκ θαύματος να βγάλει μια κατάπαυση του πυρός από το καπέλο. Με αφορμή τα αυξανόμενα στοιχεία ότι η Ουκρανία χάνει σιγά σιγά, δεν αποκλείω ο Μπάιντεν να πιέσει για μια προσωρινή παύση των μαχών πριν από τον Νοέμβριο, για να δώσει στη Χάρις μια βιαστικά χάρτινη αφήγηση «ο Πούτιν δε νίκησε» για τους ψηφοφόρους μετά από μια δεκαετία αποτυχημένης εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ.
Αλλά μην κρατάτε την αναπνοή σας σε κανένα από τα δύο μέτωπα. Χωρίς κίνητρα από τη Δύση για να χτυπήσει η Ρωσία για την ειρήνη, ο Πούτιν μπορεί να μη νοιάζεται για το πού θέλει να τοποθετήσει την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου.
Τα στρατιωτικά, οικονομικά και δημογραφικά χαρτιά παραμένουν στοιβαγμένα υπέρ της Ρωσίας. Στις 21 Αυγούστου, ο Μεντβέντεφ εξαπέλυσε άλλη μια λεκτική ομοβροντία στο Telegram, λέγοντας (τα κεφαλαία του) «ΚΑΜΙΑ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΜΕΧΡΙ ΝΑ ΚΑΤΑΡΓΗΘΕΙ Ο Εχθρός ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΠΟΛΥΤΑ». Η ιστορία μπορεί να καταγράψει ότι το Κουρσκ ήταν μια άσκοπη παράπλευρη παράσταση μέσα σε μια πολύ μεγαλύτερη τραγωδία για την Ουκρανία.
Οι Ρώσοι σκληραίνουν τη θέση τους, ενώ η Ουκρανία μπορεί να μην έχει πολλά περιθώρια ελιγμών.
Η Ουκρανία έχει καταλάβει φέτος περισσότερα εδάφη στη Ρωσία από ό,τι η Ρωσία στην Ουκρανία, αλλά η διαφορά είναι σχετικά μικρή. Τι οδήγησε τον Ζελένσκι σε αυτό το τολμηρό στοίχημα και θα πετύχει τελικά;