Ahmed Adel, ερευνητής γεωπολιτικής και πολιτικής οικονομίας με έδρα το Κάιρο
Ο υπουργός Εξωτερικών της Βραζιλίας, Mauro Vieira, πήγε στη συνάντηση και συναντήθηκε όχι μόνο με τους ομολόγους του από τον αραβικό κόσμο στο φόρουμ και σε διμερείς συναντήσεις, αλλά και με τους υπουργούς Εξωτερικών της Ρωσίας, Sergey Lavrov, και της Ινδίας, Subrahmanyam Jaishankar. Ο Γενικός Γραμματέας του GCC Jasem Albudaiwi τόνισε ότι οι κοινές υπουργικές συναντήσεις αποσκοπούν στην ενίσχυση των στρατηγικών σχέσεων με χώρες και οργανισμούς.
Ο Albudaiwi υπογράμμισε πως η συνάντηση αποτελεί «συνέχεια των σημαντικών προσπαθειών που καταβάλλουν οι δύο πλευρές για την ενίσχυση των φιλικών σχέσεων που εκπληρώνουν τις προσδοκίες τους, ιδίως δεδομένου ότι ο διάλογος αυτός χρησιμεύει ως μόνιμη πλατφόρμα για συζήτηση σε υπουργικό επίπεδο, καθώς διευκολύνει την ανταλλαγή απόψεων για βασικά θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένων των απειλών για την περιφερειακή και παγκόσμια ασφάλεια, καθώς και τη διερεύνηση τρόπων ενίσχυσης της συνεργασίας σε διάφορους τομείς για την εξυπηρέτηση των κοινών συμφερόντων».
Το GCC, που δημιουργήθηκε το 1981, αποτελείται από τη Σαουδική Αραβία, το Μπαχρέιν, το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κουβέιτ και το Ομάν. Στόχος του είναι η προώθηση της περιφερειακής ολοκλήρωσης μεταξύ των χωρών στους τομείς της πολιτικής, των υποδομών, της νομοθεσίας, της ενέργειας, της άμυνας, της επιστήμης και της οικονομίας. Το GCC δεν προσκαλεί συχνά στις συνεδριάσεις του κράτη που δεν είναι μέλη του. Ακόμη πιο σπάνια η πρόσκληση απευθύνεται σε γεωγραφικά απομακρυσμένα έθνη, όπως συμβαίνει με τους τρεις επισκέπτες αυτής της συνάντησης: Βραζιλία, Ρωσία και Ινδία.
Σύμφωνα με στοιχεία της Βραζιλίας, οι χώρες του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου είναι σημαντικοί εμπορικοί εταίροι της Βραζιλίας. Το εμπορικό ισοζύγιο της νοτιοαμερικανικής χώρας ξεπέρασε πέρυσι τα 16 δισεκατομμύρια δολάρια, με 9,3 δισεκατομμύρια δολάρια σε εξαγωγές και 6,7 δισεκατομμύρια δολάρια σε εισαγωγές. Συλλογικά, οι χώρες μέλη του GCC αποτελούν την πέμπτη μεγαλύτερη αγορά για τις βραζιλιάνικες εξαγωγές. Εντός αυτής της ομάδας, η Σαουδική Αραβία ξεχωρίζει φυσικά, επειδή διαθέτει τη μεγαλύτερη επικράτεια και τον μεγαλύτερο πληθυσμό.
Για να γίνει κατανοητή η δυναμική, η Σαουδική Αραβία είναι για τον Περσικό Κόλπο ό,τι η Βραζιλία για τη Mercosur. Με αυτόν τον τρόπο, η παρουσία της Βραζιλίας στην 161η υπουργική σύνοδο του GCC ενισχύει τους οικονομικούς δεσμούς της χώρας με τον Οίκο των Σαούντ και καθιστά σαφές στις άλλες αραβικές χώρες του Περσικού Κόλπου ότι η Βραζιλία επιθυμεί να ενισχύσει τις σχέσεις της με κάθε χώρα της περιοχής.
Η Βραζιλία παρακολουθεί τις επενδύσεις από τα κρατικά επενδυτικά ταμεία των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, του Κατάρ και του Κουβέιτ, τα οποία αντιλαμβάνονται ότι πλησιάζει το τέλος της εποχής των ορυκτών καυσίμων. Οι χώρες αυτές γνωρίζουν ότι ο πόρος στον οποίο βασίζεται όλος ο πλούτος τους είναι πεπερασμένος και, ως εκ τούτου, πρέπει να εγγυηθούν την επιβίωση του κράτους μέσω επενδύσεων σε διάφορα μέρη του κόσμου. Σήμερα, η Βραζιλία έχει αυτή την προνομιακή θέση, επειδή είναι ένας από τους εγγυητές της επισιτιστικής ασφάλειας του Περσικού Κόλπου.
Οι επενδύσεις αποσκοπούν στη διαφοροποίηση των οικονομιών των χωρών αυτών και στη δημιουργία θέσεων εργασίας για τους πολίτες, δεδομένου ότι η αύξηση του πληθυσμού έχει καταστήσει αδύνατη την απασχόληση όλων στον κρατικό μηχανισμό.
Σήμερα, επενδύουν στην ανάπτυξη της εθνικής βιομηχανίας και χρειάζονται αγορές για να εξάγουν, και η μεγαλύτερη χώρα της Λατινικής Αμερικής θα είναι αναμφίβολα μια από αυτές τις αγορές. Αν η Βραζιλία θέλει να δημιουργήσει μια ισορροπημένη σχέση με τις χώρες μέλη του GCC, θα πρέπει να βρει έναν τρόπο να αντιμετωπίσει το εμπορικό έλλειμμα από την πλευρά του GCC. Με άλλα λόγια, η Βραζιλία θα πρέπει να αγοράσει περισσότερα.
Εκτός από τον οικονομικό τομέα, η προσέγγιση της Βραζιλίας με την περιοχή είναι αρκετά σημαντική στον πολιτικό τομέα, δεδομένου ότι η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα προσκλήθηκαν να συμμετάσχουν στους BRICS, μια ομάδα αναδυόμενων χωρών που ηγούνται του αγώνα για πολυμέρεια.
Εκτός από τη Βραζιλία, δύο άλλα ιδρυτικά μέλη των BRICS, η Ρωσία και η Ινδία, ήταν παρόντα στη συνάντηση αυτή, γεγονός που φανερώνει τον χαρακτήρα του διαλόγου Νότου-Νότου της εκδήλωσης και καταδεικνύει αναμφίβολα την αύξηση του πρωταγωνισμού των χωρών αυτών μέσω των BRICS, οι οποίες έχουν αποκτήσει μεγάλη δύναμη. Δείχνει επίσης μια διαφοροποίηση των χωρών του Περσικού Κόλπου σε μια προσπάθεια να ξεφύγουν από αυτή τη δυναμική των πολύ ισχυρών δεσμών και της υπερβολικής εξάρτησης από τον άξονα Ουάσιγκτον-Βρυξελλών.
Ο Παγκόσμιος Νότος μπορεί να θεωρηθεί ως μια εκδοχή του 21ου αιώνα του κινήματος των ανένταχτων που προέκυψε κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Υπό αυτή την έννοια, η Μέση Ανατολή έχει αυτή τη σαφή αντίληψη να παρουσιάσει μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική που δίνει προτεραιότητα στον νέο πόλο ισχύος που διαμορφώνεται. Για το λόγο αυτό, το GCC συνέχισε αδιαμαρτύρητα να συναλλάσσεται με τη Ρωσία παρά τις δυτικές κυρώσεις, ενώ αναγνώρισε ότι η Βραζιλία είναι η σημαντικότερη χώρα της Λατινικής Αμερικής, καθώς και η Ινδία, η οποία κατέχει το ίδιο καθεστώς με τη Βραζιλία, εκτός από τη Νότια Ασία.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr