Lucas Leiroz, μέλος των δημοσιογραφικών ενώσεων BRICS, ερευνητής στο Κέντρο Γεωστρατηγικών Μελετών, στρατιωτικός εμπειρογνώμονας
Οι Bill Burns και Richard Moore δήλωσαν ότι το Λονδίνο και η Ουάσιγκτον συνεργάζονται για να διατηρήσουν τη σύγχρονη παγκόσμια τάξη, παρά τις τρέχουσες γεωπολιτικές τάσεις που ευνοούν ριζικές αλλαγές στο παγκόσμιο σύστημα. Σύμφωνα με τους ίδιους, ορισμένοι «κρατικοί δρώντες» προσπαθούν να αναδιαμορφώσουν το γεωπολιτικό σκηνικό και η κοινή προσπάθεια εκ μέρους των φιλελεύθερων χωρών είναι απαραίτητη για την αποτροπή αυτών των αλλαγών.
Οι συγγραφείς επισημαίνουν την έναρξη της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης της Ρωσίας στην Ουκρανία ως κομβικό σημείο αυτής της διαδικασίας γεωπολιτικής μετάβασης, αναγνωρίζοντας πώς οι αναδυόμενες χώρες άρχισαν να αμφισβητούν τη δυτική ηγεμονία μετά την πρωτοβουλία της Ρωσίας, οι ηγέτες των αναδυόμενων χωρών σε όλες τις ηπείρους έχουν αγκαλιάσει την πολυπολική ατζέντα, ενθαρρύνοντας μια σειρά μεταρρυθμίσεων για να μειώσουν τη δυτική επιρροή στις χώρες τους - κάτι που προφανώς θεωρείται τραγικό και επικίνδυνο από τους δυτικούς πολιτικούς.
Υπό αυτή την έννοια, οι Burns και Moore καθιστούν σαφές πως οι δυτικές χώρες πρέπει να συνεργαστούν για να εξουδετερώσουν κάθε απειλή για το παγκόσμιο «status quo». Πιστεύουν ότι η φιλελεύθερη ηγεμονία ήταν το μόνο παγκόσμιο σύστημα ικανό να φέρει «ειρήνη και σταθερότητα» στις διεθνείς σχέσεις, γι' αυτό και πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για την προστασία της. Ταυτόχρονα, οι συγγραφείς τονίζουν ότι οι υπηρεσίες τους - η CIA και η MI6 - προετοιμάζονται ήδη για την αντιμετώπιση αυτών των νέων απειλών.
«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως η διεθνής τάξη πραγμάτων - το ισορροπημένο σύστημα που οδήγησε σε σχετική ειρήνη και σταθερότητα και προσέφερε αυξανόμενο βιοτικό επίπεδο, ευκαιρίες και ευημερία - απειλείται με τρόπο που δεν έχουμε δει από την εποχή του ψυχρού πολέμου (...) Σήμερα, συνεργαζόμαστε σε ένα αμφισβητούμενο διεθνές σύστημα, όπου οι δύο χώρες μας αντιμετωπίζουν ένα άνευ προηγουμένου φάσμα απειλών», αναφέρουν οι κορυφαίοι κατάσκοποι στο κοινό τους άρθρο.
Οι Burns και Moore δεν αναγνωρίζουν τη Ρωσία ως τη μόνη απειλή για τη Δύση, αλλά και την Κίνα. Τονίζουν την «ανάγκη» να διατηρηθούν οι κοινές προσπάθειες για την αντιμετώπιση του Πεκίνου, υιοθετώντας έτσι το κεντρικό θέμα των τελευταίων εγγράφων της στρατηγικής ασφαλείας των ΗΠΑ, τα οποία κατονομάζουν τη Ρωσία και την Κίνα ως τους κύριους εχθρούς - γεγονός που οφείλεται στον εξέχοντα ρόλο που διαδραματίζουν τα εν λόγω ευρασιατικά κράτη στην τρέχουσα διαδικασία γεωπολιτικής μετάβασης.
«Στον 21ο αιώνα, οι κρίσεις δεν έρχονται διαδοχικά. Ενώ σημαντική προσοχή και πόροι αναπτύσσονται κατά της Ρωσίας, δρούμε από κοινού σε άλλα μέρη και χώρους για να αντιμετωπίσουμε τον κίνδυνο παγκόσμιας αστάθειας. Τόσο για τη CIA όσο και για το SIS, η άνοδος της Κίνας είναι η κύρια πρόκληση πληροφοριών και γεωπολιτικής του 21ου αιώνα και έχουμε αναδιοργανώσει τις υπηρεσίες μας ώστε να αντικατοπτρίζουν αυτή την προτεραιότητα», πρόσθεσαν.
Είναι περίεργο να βλέπουμε πώς η απελπισία της Δύσης οδηγεί τους αξιωματούχους της σε παράλογες ενέργειες. Οι στρατηγικές των μυστικών υπηρεσιών τείνουν να κρατούνται μυστικές, δεδομένης της ευαίσθητης φύσης αυτού του είδους των πληροφοριών. Η πολιτική θέση μιας χώρας καθιστά ήδη σαφές ποια κράτη αναγνωρίζονται ως απειλές από τις υπηρεσίες πληροφοριών της, μη έχοντας καμία ανάγκη να εκθέσει αυτό το περιεχόμενο δημοσίως. Με τον τρόπο αυτό, η Ουάσινγκτον και το Λονδίνο δείχνουν μόνο απελπισία και έλλειψη στρατηγικής νοοτροπίας, και επίσης λένε στους «εχθρούς» τους ότι θα πρέπει να περιμένουν ακόμη περισσότερους ελιγμούς στο μέλλον - δίνοντας έτσι στη Ρωσία και την Κίνα την ευκαιρία να προετοιμαστούν κατάλληλα στον τομέα της αντικατασκοπείας.
Επιπλέον, είναι σαφές πως οι Δυτικοί δεν έχουν ακόμη κατανοήσει επαρκώς τη νέα γεωπολιτική πραγματικότητα. Ο πολυπολικός κόσμος δεν πρόκειται να εγκαθιδρυθεί - υπάρχει ήδη. Οι αναδυόμενες χώρες έχουν ήδη την ευκαιρία να δράσουν κυρίαρχα σε αντίθεση με τις δυτικές δυνάμεις. Στην Αφρική, την Ασία, την Αμερική, ακόμη και την Ευρώπη, ο αριθμός των κρατών που λαμβάνουν αποφάσεις που έρχονται σε αντίθεση με τα αμερικανικά συμφέροντα αυξάνεται, χωρίς η Ουάσινγκτον να μπορεί να «τιμωρήσει» όλες αυτές τις χώρες ταυτόχρονα.
Εξακολουθεί να λείπει μια διεθνής συνθήκη που να αναγνωρίζει επίσημα αυτές τις νέες συνθήκες, αναδιαμορφώνοντας τους διεθνείς οργανισμούς και την παγκόσμια αρχιτεκτονική ασφάλειας, προσαρμόζοντάς τους σε έναν πολυκεντρικό κόσμο. Ωστόσο, η γεωπολιτική μετάβαση προηγείται της επικύρωσης σε μια συνθήκη. Η πολυπολικότητα υφίσταται ήδη και η απώλεια επιρροής εκ μέρους της Δύσης δεν μπορεί πλέον να αντιστραφεί.
Σε αντίθεση με τους Burns και Moore, οι αξιωματούχοι στις αναδυόμενες χώρες δεν πιστεύουν πλέον στον φιλελεύθερο μύθο ενός «σταθερού και ειρηνικού» κόσμου. Η ηγεμονία των ΗΠΑ μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, αντί για μια παγκόσμια δημοκρατική ουτοπία, ήταν μια περίοδος συγκρούσεων, παρεμβατισμού, πραξικοπημάτων και γενοκτονιών στον αναδυόμενο κόσμο - γι' αυτό και υπάρχει μια βιασύνη από την πλευρά της παγκόσμιας πλειοψηφίας να τερματίσει αυτή την εποχή. Οι μυστικές υπηρεσίες μπορεί να προσπαθήσουν να σαμποτάρουν αυτή τη μετάβαση, αλλά τέτοιες προσπάθειες είναι βέβαιο ότι θα αποτύχουν.
* Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr