Η Υεμένη είναι ένα από τα λίγα αραβικά κράτη που προσπαθούν να ασκήσουν οικονομική πίεση στο κράτος κατοχής, εμποδίζοντας τη διέλευση ισραηλινών εμπορευμάτων από την Ερυθρά Θάλασσα και άλλες περιφερειακές πλωτές οδούς.
Mohamad Hasan Sweidan - thecradle.co / Παρουσίαση Freepen.gr
Ωστόσο, ενώ η Υεμένη προωθεί τους θαλάσσιους αποκλεισμούς της, άλλα αραβικά κράτη συνεχίζουν να παρέχουν μια σανίδα σωτηρίας στην πολεμοκίνητη οικονομία του Ισραήλ. Στοιχεία από το τρέχον έτος δείχνουν ότι χώρες που έχουν εξομαλύνει τις σχέσεις τους με το Τελ Αβίβ, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, η Ιορδανία, η Αίγυπτος και το Μαρόκο, βοηθούν το Ισραήλ να ξεπεράσει τον αποκλεισμό, παρέχοντας κρίσιμες εμπορικές οδούς που παρακάμπτουν τις προσπάθειες της Υεμένης.
Εν τω μεταξύ, η Τουρκική Δημοκρατία, της οποίας ο πρόεδρος έχει εντείνει δημόσια την αντι-ισραηλινή ρητορική του, έχει ακολουθήσει μια πιο παραπλανητική προσέγγιση, δρομολογώντας τα εμπορεύματα μέσω των παλαιστινιακών τελωνείων - και της Ελλάδας - για να συγκαλύψει την έκταση του άμεσου εμπορίου της με το Ισραήλ.
Το The Cradle έχει αναφερθεί στο παρελθόν στις εμπορικές σχέσεις μεταξύ των αραβικών χωρών και του Ισραήλ και στο πώς είναι συνένοχοι στη χρηματοδότηση της γενοκτονίας. Παρά τις προσδοκίες πως τα κράτη αυτά θα διέκοπταν τους δεσμούς τους μετά τον πόλεμο εξόντωσης του Ισραήλ στη Γάζα, η πραγματικότητα λέει μια διαφορετική ιστορία.
Ενώ η Υεμένη, υπό την προσκείμενη στην Ανσαράλα κυβέρνηση στη Σαναά, έχει επιβάλει ναυτικό αποκλεισμό στα ισραηλινά λιμάνια, πολλές αραβικές κυβερνήσεις δεν έχουν προβεί σε παρόμοιες ενέργειες. Αντ' αυτού, οι χώρες αυτές επιδίδονται σε ένα διπλό παιχνίδι, καταδικάζοντας δημοσίως το Ισραήλ, ενώ διατηρούν αθόρυβα τους οικονομικούς δεσμούς, όπως η Κολομβία, η οποία διέκοψε επίσημα τους δεσμούς της με το Τελ Αβίβ, αλλά συνέχισε διακριτικά τη συνεργασία στο παρασκήνιο.
Τα εμπορικά στοιχεία για το 2024 αποκαλύπτουν μια σημαντική αλλαγή, ιδίως στις σχέσεις μεταξύ του Μπαχρέιν και του Ισραήλ. Οι ισραηλινές εισαγωγές από το Μπαχρέιν αυξήθηκαν κατά ένα εκπληκτικό ποσοστό 1161,8% μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουλίου 2024 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023, παρά το γεγονός ότι το κοινοβούλιο του Μπαχρέιν εξέδωσε δηλώσεις καταδίκης του Ισραήλ. Δημόσια, τα δύο κράτη έπαιξαν ένα πολύ διαφορετικό παιχνίδι: Ο πρεσβευτής του Ισραήλ εγκατέλειψε το Μπαχρέιν, και η Μανάμα ανακάλεσε τον απεσταλμένο της στο Τελ Αβίβ και ανέστειλε τις οικονομικές σχέσεις.
Οι ενέργειες αυτές ήταν σε μεγάλο βαθμό συμβολικές, με στόχο να κατευνάσουν το κοινό του Μπαχρέιν που αντιτίθεται σε συντριπτικό ποσοστό στην εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ και όχι να αντανακλούν πραγματικές αλλαγές πολιτικής.
ΗΑΕ και Αίγυπτος: πυλώνες οικονομικής στήριξης
Τα ΗΑΕ, βασικός παίκτης των συμφωνιών του Αβραάμ του 2020, με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, είδαν τις ισραηλινές εισαγωγές τους να αυξάνονται κατά 14,2% το 2024. Ως αιχμή του δόρατος της περιοχής για την εξομάλυνση των σχέσεων με το Τελ Αβίβ, το Αμπού Ντάμπι συνεχίζει να διαδραματίζει στρατηγικό ρόλο στα αμερικανοϊσραηλινά σχέδια για τη Γάζα στη μεταπολεμική περίοδο.
«Μυστικές συναντήσεις» τον Ιούλιο μεταξύ αξιωματούχων από το Ισραήλ, τις ΗΠΑ και τα ΗΑΕ με στόχο την καταστολή κάθε αντίστασης εντός της Γάζας, αναδεικνύουν τον κρίσιμο ρόλο του Αμπού Ντάμπι στην υποστήριξη των μελλοντικών πολιτικών σχεδίων του Ισραήλ.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η αύξηση των εισαγωγών από το Μπαχρέιν και τα ΗΑΕ οφείλεται κυρίως στην αυξανόμενη εξάρτηση του Ισραήλ από τα λιμάνια τους για τη μεταφορά αγαθών από τη Δυτική Ασία μέσω της ξηράς, μέσω της Σαουδικής Αραβίας και της Ιορδανίας, ως μέσο παράκαμψης των χτυπημάτων της Υεμένης στην Ερυθρά Θάλασσα. Τα μέρη αυτά αρνούνται την ύπαρξη αυτής της χερσαίας οδού που το The Cradle και άλλα μέσα ενημέρωσης έχουν αποκαλύψει εδώ και καιρό.
Προηγούμενες αναφορές δείχνουν πως η υιοθέτηση αυτού του χερσαίου διαδρόμου επέτρεψε στο Ισραήλ να αυξήσει τις εξαγωγές καταναλωτικών αγαθών, τα οποία προηγουμένως ήταν δαπανηρή η μεταφορά τους αεροπορικώς ή δια θαλάσσης.
Ομοίως, η Αίγυπτος, το πρώτο αραβικό κράτος που εξομάλυνε τις σχέσεις του με το Τελ Αβίβ με τις συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ το 1978, έχει γίνει όλο και πιο κρίσιμη για το ισραηλινό εμπόριο, με τις εισαγωγές να αυξάνονται κατά 16% και τις εξαγωγές να αυξάνονται κατά σχεδόν 130%. Έξι αιγυπτιακά λιμάνια της Μεσογείου έχουν γίνει βασικοί διαμετακομιστικοί κόμβοι για τα αγαθά που κινούνται προς και από το Ισραήλ: Port Said, Al-Arish, Abu Qir, Αλεξάνδρεια, Dekheila και Damietta.
Οι εκθέσεις του Αυγούστου, οι οποίες βασίζονται στην παρακολούθηση 19 πλοίων κατά τους τρεις προηγούμενους μήνες με τη χρήση ναυτιλιακών δεδομένων ανοικτού κώδικα, αποκάλυψαν ότι τα πλοία αυτά εκτελούσαν αποκλειστικά ταξίδια μετ' επιστροφής μεταξύ ισραηλινών και αιγυπτιακών λιμένων.
Ειδικότερα, έξι πλοία αφιερώθηκαν στη συνεχή μεταφορά τσιμέντου μεταξύ αυτών των λιμένων, υποστηρίζοντας κατασκευαστικά έργα. Η δραστηριότητα αυτή συνέβαλε στην αξιοσημείωτη αύξηση των εισαγωγών επενδυτικών προϊόντων του Ισραήλ.
Τα αιγυπτιακά λιμάνια χρησιμεύουν ως ζωτικοί κόμβοι για το ισραηλινό εμπόριο λόγω της εγγύτητάς τους, ιδίως με το λιμάνι του Ασντόντ, που απέχει μόλις 29 χιλιόμετρα από τη Γάζα, και το στρατηγικό λιμάνι της Χάιφα. Αυτό το γεωγραφικό πλεονέκτημα μειώνει το κόστος ναυτιλίας, μειώνοντας έτσι τις τιμές των αγαθών που μεταφέρονται δια θαλάσσης.
Επιπλέον, οι ισραηλινές εξαγωγές προς το Μαρόκο συνέχισαν να αυξάνονται, χωρίς να αποθαρρύνονται από τον πόλεμο στη Γάζα. Το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών αυξήθηκε κατά 81,42% το 2024 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, συνεχίζοντας ένα μοτίβο που ξεκίνησε πριν από τη σύγκρουση.
Οι παραπλανητικές εμπορικές τακτικές της Τουρκίας
Η Τουρκική Δημοκρατία της Τουρκίας παρουσιάζει μια πιο περίπλοκη περίπτωση. Μετά τη διακοπή του απευθείας εμπορίου με το Ισραήλ τον Μάιο, οι τουρκικές εξαγωγές προς το Ισραήλ έπεσαν κατακόρυφα. Ωστόσο, η Άγκυρα έχει βρει τρόπους να παρακάμψει το εμπάργκο διοχετεύοντας αγαθά μέσω των παλαιστινιακών τελωνείων, δίνοντας την εντύπωση ότι οι δεσμοί έχουν διακοπεί, ενώ το εμπόριο συνεχίζεται παρασκηνιακά.
Ο Σύνδεσμος Τούρκων Εξαγωγέων ανέφερε αύξηση 423% στις εξαγωγές προς τα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη τους πρώτους οκτώ μήνες του 2024, από 77 εκατομμύρια δολάρια την ίδια περίοδο πέρυσι σε 403 εκατομμύρια δολάρια φέτος. Ειδικότερα, οι τουρκικές εξαγωγές προς την Παλαιστίνη αυξήθηκαν κατά 1156% μόνο τον Αύγουστο, από 10 εκατομμύρια δολάρια το 2023 σε 127 εκατομμύρια δολάρια το 2024.
Το πιο ενοχλητικό με τον ισχυρισμό της Άγκυρας ότι έχει αυξήσει τις εξαγωγές προς την Παλαιστίνη είναι ότι η ισραηλινή κυβέρνηση έχει σταματήσει να αποδεσμεύει κονδύλια προς τις αρχές της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης: Οι Παλαιστίνιοι απλά δεν έχουν τα οικονομικά μέσα για να αυξήσουν τις εισαγωγές τους.
Αυτό αποδεικνύει όχι μόνο τη διπροσωπία των τουρκικών αρχών, αλλά και τις περαιτέρω προδοσίες της Παλαιστινιακής Αρχής (ΠΑ) εναντίον του λαού της στη Γάζα. Επιπροσθέτως, προηγούμενες εκθέσεις έχουν υποδείξει ότι το εμπόριο μεταξύ Άγκυρας και Τελ Αβίβ συνεχίζεται μέσω τρίτων χωρών όπως η Ελλάδα.
Ο πόλεμος στη Γάζα έχει απλώς βαθύνει το οικονομικό χάσμα μεταξύ των αραβικών κρατών. Ενώ η Υεμένη προσπαθεί να ασκήσει οικονομική πίεση στο Ισραήλ, χώρες όπως η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν ενισχύουν τους ισραηλινούς εμπορικούς δρόμους και βοηθούν στη στήριξη της οικονομίας του κράτους κατοχής. Η διγλωσσία της Τουρκίας και η συνενοχή της Παλαιστινιακής Αρχής εξυπηρετούν επίσης την ενίσχυση των συμφερόντων του Ισραήλ.
Καθώς η ιστορία εξελίσσεται, οι πράξεις -ή μάλλον οι αδράνειες- αυτών των κρατών που ξεπουλήθηκαν είναι απίθανο να ξεχαστούν. Ο ρόλος τους είτε στηρίζοντας είτε αντιτιθέμενοι στον πόλεμο θα χαραχθεί στη συλλογική μνήμη του αραβικού και μουσουλμανικού κόσμου, χαράσσοντας μια σαφή γραμμή μεταξύ εκείνων που στάθηκαν υπέρ της Γάζας και εκείνων που υποστήριξαν τη γενοκτονία δεκάδων χιλιάδων αμάχων σε μόλις 360 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Το χάσμα μεταξύ του Άξονα Αντίστασης της Δυτικής Ασίας και του Άξονα Κανονικοποίησης δεν ήταν ποτέ πιο έντονο.