Andrew Korybko / Παρουσίαση Freepen.gr
«Το ΔΝΤ και όλες οι χώρες μέλη μας έχουν αμοιβαία υποχρέωση να διεξάγουν διαβουλεύσεις βάσει του άρθρου IV. Είναι στα άρθρα της συμφωνίας μας. Στην πραγματικότητα, στην περίπτωση της Ρωσίας, μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022, η οικονομική κατάσταση είναι εξαιρετικά ασταθής, γεγονός που καθιστά δύσκολη την κατοχύρωση των Διαβουλεύσεων του άρθρου IV, ιδίως σκεπτόμενοι τις προοπτικές και τα πλαίσια πολιτικής τόσο για το εγγύς όσο και για το μεσοπρόθεσμο διάστημα.
Τώρα που η οικονομική κατάσταση είναι πιο διευθετημένη, οι Διαβουλεύσεις βάσει του άρθρου IV με τη Ρωσία επαναλαμβάνονται, όπως είπα στην αρχή, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις τόσο του Ταμείου όσο και της χώρας μέλους.
Στο πλαίσιο της επικείμενης διαβούλευσης του άρθρου IV, η ομάδα θα πραγματοποιήσει διμερείς συζητήσεις με τις ρωσικές αρχές. Θα πραγματοποιήσει εικονικές συζητήσεις από τις 16 Σεπτεμβρίου και στη συνέχεια η ομάδα θα μεταβεί στη χώρα για προσωπικές συναντήσεις. Όπως συμβαίνει σε όλες τις διαβουλεύσεις βάσει του άρθρου IV, η ομάδα θα συναντηθεί με διάφορους ενδιαφερόμενους φορείς για να συζητήσει τις οικονομικές εξελίξεις, τις προοπτικές και τις πολιτικές της χώρας. Και νομίζω ότι θα το αφήσω σε αυτό.
…
Όσον αφορά τους BRICS ή οποιαδήποτε άλλη ομάδα χωρών, η άποψή μας είναι πως η βελτίωση και η επέκταση της διεθνούς συνεργασίας και η εμβάθυνση των εμπορικών και επενδυτικών δεσμών μεταξύ ομάδων χωρών θα πρέπει να είναι ευπρόσδεκτες και να ενθαρρύνονται, υπό την προϋπόθεση ότι στοχεύουν στη μείωση του κατακερματισμού και στη μείωση του κόστους του εμπορίου και των επενδύσεων μεταξύ των μελών. Η απόφαση για τη συμμετοχή σε τέτοιες πρωτοβουλίες αποτελεί κυρίαρχη απόφαση κάθε χώρας μέλους. Και θα το αφήσω σε αυτό το σημείο».
Οι αναγνώστες θα πρέπει επίσης να γνωρίζουν ότι η Ρωσία διόρισε στις αρχές του μήνα νέα εκτελεστική διευθύντρια στον οργανισμό, την Ksenia Yudaeva. Είναι σύμβουλος του επικεφαλής της Τράπεζας της Ρωσίας, αλλά επίσης υπό αμερικανικές κυρώσεις. Ο Κόζακ αρνήθηκε να σχολιάσει όταν ρωτήθηκε αν θα επιτραπεί στη Γιούνταεβα να υπηρετήσει στην έδρα του ΔΝΤ στην Ουάσινγκτον όταν αναλάβει το νέο της ρόλο το Νοέμβριο. Σε κάθε περίπτωση, σημασία έχει πως η Ρωσία επανασυνδέεται ενεργά με το ΔΝΤ και ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ άφησε πρόσφατα να εννοηθεί το γιατί.
Είπε σε φοιτητές νωρίτερα αυτό το μήνα ότι «[οι G7] προσπαθούν να διατηρήσουν τις προνομιακές και αδικαιολόγητα προνομιούχες θέσεις τους στο ΔΝΤ και τον ΠΟΕ. Καθυστερούν τις μεταρρυθμίσεις αυτών των θεσμών προκειμένου να διατηρήσουν την κυρίαρχη επιρροή τους. Αλλά αυτή η διαδικασία δεν μπορεί να σταματήσει και θα συνεχιστεί». Η Ρωσία πιστεύει ότι οι μεταρρυθμίσεις και στους δύο παγκόσμιους οργανισμούς είναι αναπόσπαστο στοιχείο για την επιτάχυνση των διαδικασιών οικονομικής πολυπολικότητας, με τον Λαβρόφ να αφήνει να εννοηθεί πως η Ρωσία θα πρέπει να συμβάλει σε αυτή την αναπόφευκτη τάση αντί να αυτοαπομονώνεται από αυτήν.
Παρομοίως, το ΔΝΤ συνειδητοποίησε επίσης ότι οι μεταρρυθμίσεις αυτές πρέπει να πραγματοποιηθούν νωρίτερα παρά αργότερα, ώστε να μην αυτοαπομονωθεί από τον Παγκόσμιο Νότο, εξ ου και ο έπαινος του Kozack για την επέκταση των BRICS. Οι παρατηρητές δεν πρέπει να ξεχνούν ότι όλα τα μέλη των BRICS είναι επίσης μέλη του ΔΝΤ, και όσο σοκαριστικό και αν ακούγεται, η Τράπεζα των BRICS επιβεβαίωσε το περασμένο καλοκαίρι πως συμμορφώνεται με τις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Αυτό που αρκεί να γνωρίζει ο μέσος αναγνώστης είναι ότι οι BRICS είναι ένα δίκτυο χωρών που συντονίζουν εθελοντικά τις οικονομικές τους πολιτικές προκειμένου να επιταχύνουν αυτή τη διάσταση της πολυπολικότητας. Σχεδόν όλα τα μέλη τους, με εξαίρεση τη συνιδρυτική Ρωσία και τη νέα προσθήκη του Ιράν, βρίσκονται σε άμεσες σχέσεις σύνθετης οικονομικής-χρηματοοικονομικής αλληλεξάρτησης με τη Δύση, ιδίως με τις ΗΠΑ. Αυτό περιορίζει την ελευθερία δράσης τους στο θέμα αυτό και είναι ο λόγος για τον οποίο η οικονομική πολυπολικότητα θα είναι μια σταδιακή και όχι γρήγορη διαδικασία.
Τυχόν ξαφνικά συστημικά σοκ, όπως ο συντονισμός της κατάρρευσης του δολαρίου (που είναι πολύ πιο δύσκολο να επιτευχθεί από ό,τι κάποιοι το έχουν κάνει να φαίνεται), θα επηρεάσει βαθιά τις δικές τους οικονομίες λόγω αυτής της αλληλεξάρτησης. Ακόμα και ο Πούτιν αναγνώρισε κατά τη διάρκεια ενός Q&A νωρίτερα αυτό το μήνα ότι «δεν ασκούμε πολιτική απο-δολαριοποίησης. Δεν απαρνηθήκαμε τους διακανονισμούς σε δολάρια- μας αρνήθηκαν τέτοιους διακανονισμούς και απλώς αναγκαστήκαμε να αναζητήσουμε άλλες επιλογές- αυτό είναι όλο».
Η Ρωσία δεν βρίσκεται πια σε άμεση σχέση πολύπλοκης οικονομικής-χρηματοοικονομικής αλληλεξάρτησης με τη Δύση, αφού ο ηγέτης του μπλοκ αυτού, οι ΗΠΑ, ανάγκασαν την ΕΕ να «αποσυνδεθεί» σε μεγάλο βαθμό από αυτήν, αλλά γνωρίζει καλά πόσο αποσταθεροποιητικά μπορεί να είναι τα ξαφνικά συστημικά σοκ για τους κορυφαίους εμπορικούς εταίρους της και, ως εκ τούτου, θέλει να το αποφύγει. Αν και η Ρωσία είναι αυτάρκης σε πρώτες ύλες, εξακολουθεί να βασίζεται στο εξωτερικό εμπόριο ως σημαντική πηγή εσόδων και ως μέσο για την απόκτηση ανταλλακτικών αεροσκαφών, προϊόντων υψηλής τεχνολογίας και άλλων αγαθών.
Η πρόκληση ξαφνικών συστημικών σοκ στη Δύση θα μπορούσε επομένως να προκαλέσει σοκ και στις οικονομίες της Κίνας και της Ινδίας, οδηγώντας έτσι σε λιγότερες πωλήσεις ενέργειας προς αυτές, καθώς και σε λιγότερες εισαγωγές προϊόντων υψηλής τεχνολογίας και άλλων προϊόντων. Αυτό εξηγεί γιατί η Ρωσία εξακολουθεί να καλύπτει σχεδόν το ένα πέμπτο των αναγκών της ΕΕ σε φυσικό αέριο, παρά τη συμμετοχή του μπλοκ στον πόλεμο αντιπροσώπων του ΝΑΤΟ εναντίον της μέσω της Ουκρανίας. Το ίδιο ισχύει και για τον λόγο που η Ρωσία εξακολουθεί να πωλεί κρίσιμα ορυκτά σε αυτές και στις ΗΠΑ επίσης, αν και ο Πούτιν μόλις πρότεινε περιορισμούς σε αυτό «αν αυτό δε μας βλάψει».
Αυτή είναι μια σημαντική προειδοποίηση, δεδομένου ότι η διορατικότητα που μοιράστηκε σε αυτή την ανάλυση απεικόνισε τη σχέση σύνθετης αλληλεξάρτησης που έχει η Ρωσία με την Κίνα, την Ινδία και άλλες χώρες, οι οποίες και οι ίδιες βρίσκονται σε δικές τους τέτοιες σχέσεις με τη Δύση, καθιστώντας έτσι τη Ρωσία και τη Δύση έμμεσα εξαρτημένες η μία από την άλλη. Λαμβάνοντας υπόψη αυτό, η πλήρης αποκοπή της Δύσης από όλους τους ρωσικούς πόρους θα κινδύνευε επίσης να βυθίσει την Κίνα και την Ινδία σε ύφεση επίσης, προκαλώντας έτσι την οργή τους και μπούμερανγκ εναντίον της Ρωσίας.
Θα μπορούσε επίσης να θεωρηθεί ως πράξη πολέμου από το ΝΑΤΟ και να αξιοποιηθεί για να δικαιολογήσει την κλιμάκωση της εμπλοκής του μπλοκ στον πόλεμο δι' αντιπροσώπων εναντίον της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αν οι χώρες αυτές μπορούσαν να τα καταφέρουν μόνες τους χωρίς τους ρωσικούς πόρους, τότε προφανώς δε θα χρηματοδοτούσαν τον γεωπολιτικό τους αντίπαλο μέχρι σήμερα. Ομοίως, η Ρωσία δε θα προμήθευε ούτε τους γεωπολιτικούς της αντιπάλους μέχρι σήμερα, αν ένιωθε άνετα να διαχειριστεί τους εκτεταμένους συστημικούς κλυδωνισμούς που θα προκαλούσε η πλήρης αποκοπή τους.
Όλα αυτά επιστρέφουν στο γιατί η Ρωσία επανασυνδέεται με το ΔΝΤ, δηλαδή για να διαδραματίσει ρόλο στην σταδιακή μεταρρύθμιση αυτού του παγκόσμιου οργανισμού μαζί με την Κίνα, την Ινδία και άλλους, προκειμένου να προωθήσουν τον κοινό τους στόχο της επιτάχυνσης των διαδικασιών χρηματοπιστωτικής πολυπολικότητας. Το ΔΝΤ επαίνεσε την επέκταση των BRICS ακριβώς επειδή όλα τα μέλη, εκτός από τη Ρωσία και το Ιράν, βρίσκονται σε άμεσες σχέσεις πολύπλοκης οικονομικής-χρηματοοικονομικής αλληλεξάρτησης με τη Δύση, επιτρέποντας έτσι στον καθένα να κρατάει τον άλλον σε έναν βαθμό υπό έλεγχο.
Η ιδιότητα μέλους του ΔΝΤ και η προαναφερθείσα αλληλεξάρτηση με τη Δύση που συνεπάγεται εμποδίζουν το ρυθμό των σχεδίων οικονομικής πολυπολικότητας των BRICS, ενώ οι BRICS εργάζονται μέσα από το ΔΝΤ για να διατηρήσουν τα σχέδια αυτά προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Με εξαίρεση τη Ρωσία και το Ιράν, οι BRICS έχουν επομένως μια συμβιωτική σχέση με το ΔΝΤ, και αυτό με τη σειρά του αποτρέπει τη Ρωσία από το να καταλύσει μια σειρά από ξαφνικά συστημικά σοκ εναντίον της Δύσης, διακόπτοντας τις πωλήσεις πόρων (τόσο κρίσιμων ορυκτών όσο και ενέργειας) προς αυτές.