Η περίπλοκη ιστορία της Ουκρανίας με τους γείτονες

pixabay / SamuelFJohanns
Μια παράξενη γεωπολιτική θέση στα ινδικά μέσα ενημέρωσης την περασμένη εβδομάδα χαρακτήρισε το πρόσφατο 7ωρο ταξίδι του πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι στην Ουκρανία μέσω Πολωνίας ως μέρος μιας προσπάθειας «να καλύψει έναν χαμένο κρίκο - την Κεντρική Ευρώπη - στην ευρωπαϊκή πολιτική της Ινδίας». Σύμφωνα με αυτή τη θέση, το ταξίδι του πρωθυπουργού σηματοδοτούσε μια ινδική «ώθηση» στην Κεντρική / Ανατολική Ευρώπη «αποσυνδέοντας την εμπλοκή του Νέου Δελχί με την περιοχή από τη σχέση του με τη Ρωσία».

M. K. BHADRAKUMAR - indianpunchline.com / Παρουσίαση Freepen.gr

Αυτή η παράξενη θέση, εμμέσως πλην σαφώς, φέρει την σφραγίδα της κυβέρνησης Μόντι, αλλά το εγκεφαλικό μυαλό του υπουργού Εξωτερικών S. Jaishankar δεν εξέπεμψε ποτέ δημοσίως ένα τέτοιο ρεύμα συνείδησης. Κατά περίεργο τρόπο, οι ακαδημίες προπόνησης που προετοιμάζουν τους υποψηφίους για τις επερχόμενες εξετάσεις για τις Δημόσιες Υπηρεσίες έχουν επίσης μπει στη μάχη με σεμινάρια σχετικά με την ολέθρια θέση!

Δεδομένου πως ο εκφραστής αυτής της θέσης είναι ένας γνωστός ανώτερος δημοσιογράφος, ο ινδικός Τύπος δεν έχασε χρόνο για να γευτεί τα εξωτικά που ακούγονταν έξω από τα συνηθισμένα. Ενώ, ο παραλογισμός της θέσης θα έπρεπε να είναι εμφανής με την πρώτη ματιά σε κάθε πολυμαθή νου.

Για να εμβαθύνουμε στη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία, η Κεντρική Ευρώπη και η Ανατολική Ευρώπη δεν είναι πραγματικά εναλλάξιμες ως γεωπολιτικές κατασκευές. Η Κεντρική Ευρώπη είναι περισσότερο μια γεωγραφική έκφραση, καθώς η περιοχή είναι πολιτισμικά πολύ διαφορετική - ακόμη και αν μοιράζεται κάποιες ιστορικές και πολιτιστικές ομοιότητες - της οποίας η «στρατηγική αφύπνιση» αρχίζει στην πραγματικότητα μόνο με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και την κατάρρευση του Τείχους του Βερολίνου.

Η περιοχή αναφέρεται γενικά στο τμήμα της Ευρώπης που ιστορικά αποτελούσε μέρος της Αυστροουγγρικής και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και περιλαμβάνει τη σημερινή Αυστρία, Γερμανία, Ελβετία, Λιχτενστάιν, Τσεχική Δημοκρατία, Σλοβακία, Ουγγαρία, Πολωνία, Λιθουανία και Σλοβενία.

Αλλά η Ανατολική Ευρώπη υπήρξε μια υποπεριοχή της ευρωπαϊκής ηπείρου ακόμη και με ένα ευρύ φάσμα γεωπολιτικών, γεωγραφικών, εθνοτικών, πολιτιστικών και κοινωνικοοικονομικών συνδηλώσεων. Περιλαμβάνει τη σημερινή Λευκορωσία, τη Ρωσία, την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τη Ρουμανία καθώς και τα Βαλκάνια, τις χώρες της Βαλτικής και τον Καύκασο.

Από γεωγραφική άποψη, η περιοχή ορίζεται από τα Ουράλια Όρη (στη Ρωσία) στα ανατολικά, ενώ το δυτικό όριο παραμένει νεφελώδες, χωρίς σαφή όρια. (Εξ ου και το «Γερμανικό Ζήτημα» στην ευρωπαϊκή ιστορία.) Η Ανατολική Ευρώπη αποτελεί σημαντικό μέρος του ευρωπαϊκού πολιτισμού μέσα από χιλιετίες, αλλά διακρίνεται από τις παραδόσεις των Σλάβων και των Ελλήνων που είναι οπαδοί του ανατολικού χριστιανισμού, όπου η Ανατολική Ορθοδοξία αποτελεί το μεγαλύτερο σώμα.

Φυσικά, το Σιδηρούν Παραπέτασμα έδωσε στην Ανατολική Ευρώπη έναν εντελώς νέο επαναπροσδιορισμό. Πράγματι, ο επαναπροσδιορισμός ήταν ένα σταθερό χαρακτηριστικό των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης. Έτσι, η ρουμπρίκα Σύμφωνο της Βαρσοβίας συνδέθηκε με την Πολωνία, αλλά ακόμη και τότε δεν πέταξε η Ομάδα του Βίζεγκραντ - η πολιτικοστρατιωτική συμμαχία που η Πολωνία προσπάθησε να δημιουργήσει το 1991 με την Τσεχική Δημοκρατία, τη Σλοβακία και την Ουγγαρία ως αντίβαρο στην ηγεμονία των Παλαιών Ευρωπαίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ομάδα Βίζεγκραντ έχασε την έλξη της όταν η Πολωνία και η Ουγγαρία εξέλεξαν εθνικοσυντηρητικές κυβερνήσεις, ενώ η Τσεχική Δημοκρατία και η Σλοβακία συνέχισαν να είναι φιλελεύθερες δημοκρατίες.

Το παράδοξο είναι ότι, όταν η συμμαχία του Βίσεγκραντ τελικά διασπάστηκε, αυτό έγινε εξαιτίας των διαφορετικών αντιδράσεων των τεσσάρων χωρών στις ειδικές στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022. Ενώ η Πολωνία και η Τσεχική Δημοκρατία προσχώρησαν σταθερά στη στρατηγική του ΝΑΤΟ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ για τη διεξαγωγή ενός πολέμου δι' αντιπροσώπων κατά της Ρωσίας, η Σλοβακία και η Ουγγαρία παραμένουν αμφίθυμες και αμφισβητούν όλο και περισσότερο τον λόγο του πολέμου και τελευταία άρχισαν να αντιτίθενται στον πόλεμο.

Έτσι, όταν ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, ως πρόεδρος της εκ περιτροπής προεδρίας της ΕΕ, πρότεινε πρόσφατα ένα ειρηνευτικό σχέδιο σε συνεννόηση με τον Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, η ΕΕ το αποκήρυξε αμέσως (κατόπιν αμερικανικής εντολής, φυσικά).

Από την άλλη πλευρά, ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίκο, ο οποίος επέζησε από απόπειρα δολοφονίας το Μάιο λόγω της άρνησής του να υποστηρίξει το καθεστώς του Κιέβου, στέκεται δίπλα στον Όρμπαν. Παρεμπιπτόντως, υπάρχει μια σχολή σκέψης που θεωρεί ότι η βελόνα των υποψιών στην απόπειρα δολοφονίας του Φίκο το Μάιο δείχνει προς τις στρατιωτικές μυστικές υπηρεσίες της Ουκρανίας. Πάει και η κοινή στάση της Ανατολικής Ευρώπης για τον πόλεμο στην Ουκρανία- ή τη Ρωσία για το θέμα αυτό!

Στην πραγματικότητα, τόσο ο Όρμπαν όσο και ο Φίκο τάσσονται υπέρ των καλών σχέσεων και της επανάληψης των επωφελών δεσμών με τη Ρωσία. Αποδοκιμάζουν πλήρως τις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας. Καθώς η κατάσταση είναι τέτοια, πώς θα μπορούσε η κυβέρνηση Μόντι να είναι τόσο απίστευτα ανόητη ώστε να φανταστεί ότι ο δρόμος της Ινδίας προς την ευρωπαϊκή εμπλοκή περνάει μέσα από το Κίεβο και/ή την αποδέσμευση από τη Ρωσία; Προφανώς, πρόκειται για ένα ψέμα.

Το πρόβλημα δεν είναι πως η στάση της Ινδίας στην Ουκρανία εμποδίζει την επέκταση των οικονομικών σχέσεων με την Ευρώπη, αλλά η απουσία μιας ευφάνταστης, στιβαρής οικονομικής διπλωματίας σε μακροπρόθεσμη προοπτική.

Παρόλο που η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ινδίας, αντιπροσωπεύοντας εμπόριο αγαθών αξίας 124 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2023 (ή 12,2% του συνολικού ινδικού εμπορίου), οι εμπορικές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ σέρνονται εδώ και πάνω από μια δεκαετία. Ο δηλωμένος στόχος της ΕΕ είναι «να εργαστεί για ένα υγιές, διαφανές, ανοικτό, αμερόληπτο και προβλέψιμο ρυθμιστικό και επιχειρηματικό περιβάλλον για τις ευρωπαϊκές εταιρείες που συναλλάσσονται ή επενδύουν στην Ινδία».

Ωστόσο, το Δελχί δε βιάζεται, καθώς το εμπόριο αυξάνεται εντυπωσιακά (σχεδόν κατά 90% την τελευταία δεκαετία) και το εμπόριο υπηρεσιών μεταξύ της ΕΕ και της Ινδίας θα φθάσει τα 50,8 δισ. ευρώ το 2023, από 30,4 δισ. ευρώ το 2020 - και, το σημαντικότερο, το εμπορικό ισοζύγιο παραμένει υπέρ της Ινδίας.

Στην πραγματικότητα, χωρίς να περιμένει να τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, το Δελχί μπορεί να ρίξει μια ματιά στη στρατηγική της Κίνας να εισέλθει στην ευρωπαϊκή αγορά μέσω της πύλης της Ανατολικής Ευρώπης. Η Κίνα δημιούργησε μια πλατφόρμα με τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, γνωστή ως «14+1». Η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Πολωνία είναι σημαντικοί εταίροι για την Κίνα σε αυτό το πλαίσιο.

Ο Orbán έχει αγκαλιάσει τις κινεζικές επενδύσεις παρά την έκκληση της ΕΕ για «απορρύθμιση», ενώ ο Fico πρόκειται να επισκεφθεί την Κίνα. Και το πιο ενδιαφέρον είναι ότι δεν είναι μόνο το ζευγάρι των ηγετών που σήμερα θεωρούνται ως τα φιλορωσικά μπαλαντέρ της ΕΕ που παίζουν αυτό το παιχνίδι. Ο πρόεδρος της Πολωνίας Andrzej Duda, σκληρός επικριτής του πολέμου της Μόσχας κατά της Ουκρανίας, μόλις ολοκλήρωσε επίσης μια κρατική επίσκεψη που φιλοξενήθηκε από τον ομόλογό του Xi Jinping στην Κίνα.  

Πράγματι, η Κίνα συνεχίζει να βρίσκεται σε μια επίθεση γοητείας στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Μια νέα μελέτη από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Δεξαμενών Σκέψης για την Κίνα αναφέρει ότι η Ουγγαρία αποτελεί «εξαίρεση» όσον αφορά τα εθνικά μέτρα για την απομάκρυνση από την Κίνα. Η έκθεση αναφέρει ότι «η κυβέρνηση Όρμπαν είναι υπερήφανη για την προσέλκυση ενός αυξανόμενου αριθμού Κινέζων επενδυτών στη χώρα».

Πράγματι, η Ουγγαρία εξελίσσεται στον ευρωπαϊκό κόμβο ηλεκτροκίνητων οχημάτων - φλερτάροντας τις κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες. Ο Fico προσελκύεται από τη διαδρομή του Orbán και σχεδιάζει να συνάψει συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης με την Κίνα κατά τη διάρκεια της προγραμματισμένης επίσκεψής του το φθινόπωρο. Τώρα, η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Πολωνία δε γνωρίζουν ότι η Κίνα και η Ρωσία έχουν σήμερα μια οιονεί συμμαχία, η οποία βρίσκεται σε επίπεδο όλων των εποχών και ενισχύεται μέρα με τη μέρα εξαιτίας των επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία, όπως οι δυτικές κυρώσεις;

Οι ειδήμονες των μέσων ενημέρωσης μας δεν έχουν ιδέα για την Ανατολική Ευρώπη. Ωστόσο, υποστηρίζουν την αποδέσμευση της Ινδίας από τη Ρωσία ως προϋπόθεση για θερμές σχέσεις με την περιοχή αυτή! Γιατί το κάνουν αυτό; Μια τέτοια διαστρεβλωμένη λογική προωθεί μόνο τα αμερικανικά συμφέροντα για τη διάβρωση της εταιρικής σχέσης Ινδίας-Ρωσίας και συνεπώς τη διάβρωση της στρατηγικής αυτονομίας της χώρας.

Προχωρώντας προς τα εμπρός, είναι πολύ δύσκολο να πούμε τώρα ποια μορφή θα πάρει η Ουκρανία καθώς θα βγαίνει από αυτόν τον πόλεμο. Η Ουκρανία έχει άλυτα ζητήματα εθνικότητας. Και τα εδάφη στη δυτική Ουκρανία ανήκαν προηγουμένως στην Πολωνία (η οποία βέβαια αποζημιώθηκε με εδάφη της ηττημένης Γερμανίας) και την Ουγγαρία πριν από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. 

Η Πολωνία λέει ότι η σφαγή περίπου 100.000 Πολωνών το 1943-44 από Ουκρανούς εθνικιστές ήταν γενοκτονία. Και σήμερα, η ουσία του θέματος, και από τη ρωσική οπτική γωνία, είναι πως η ταυτότητα της ίδιας της Ουκρανίας ως κυρίαρχο κράτος είναι χτισμένη γύρω από τις ίδιες νεοναζιστικές οργανώσεις που συνεργάστηκαν με τον στρατό κατοχής του Χίτλερ για τη σφαγή των Πολωνών. Πραγματικά, αυτό είναι ένα κουτί με σκουλήκια. Η Ινδία δεν έχει κανέναν καλό λόγο να αναμειχθεί σε αυτό.

Νεότερη Παλαιότερη
--------------
Ακούστε το τελευταίο ηχητικό από τη ΜΕΣΗ ΓΡΑΜΜΗ


Η Freepen.gr ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα / αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους και δε σημαίνει πως τα υιοθετεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω e-mail