Μετά τα πρόσφατα αντίποινα της Χεζμπολάχ με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα οποία στόχευσαν με επιτυχία τις εγκαταστάσεις «Aman» της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών του Ισραήλ στο Γκλίλοτ και την τοποθεσία Ein Shemer που χρησιμοποιείται για εναέρια παρακολούθηση και αεράμυνα, τα άλλα μέλη του Άξονα Αντίστασης της Δυτικής Ασίας αντιμετωπίζουν τώρα μια σειρά από στρατηγικές επιλογές σχετικά με τα επόμενα βήματά τους.
The Cradle's Military Correspondent / Παρουσίαση Freepen.gr
Το Ιράν έχει διαβεβαιώσει σταθερά, μέσω των διπλωματών και των υψηλόβαθμων αξιωματούχων του, ότι μια απάντηση αντιποίνων είναι αναπόφευκτη. Το μήνυμα από την Τεχεράνη είναι σαφές: η αντίδραση είναι επικείμενη και είναι μόνο θέμα χρόνου.
Εν τω μεταξύ, η Υεμένη εξετάζει επίσης την απάντησή της στα μαζικά ισραηλινά πλήγματα στο κύριο λιμάνι της Χοντέιντα. Η επίθεση αυτή, που θεωρείται δυσανάλογη χρήση βίας με στόχο την πρόκληση ζημιών στους πολίτες και τις υποδομές της Υεμένης, ενίσχυσε περαιτέρω την αποφασιστικότητα της Σαναά ενάντια στο κράτος κατοχής.
Εντατικοποίηση της κλιμάκωσης
Αυτές οι αναμενόμενες αντιδράσεις από τον άξονα αντίστασης επηρεάζονται από διάφορους παράγοντες πέρα από τις συμβάσεις στρατιωτικής αποτροπής και τις υφιστάμενες στρατηγικές ισορροπίες. Κεντρικό ρόλο στην στρατηγική τους παίζει ο στόχος να σταματήσει ο συνεχιζόμενος πόλεμος στη Γάζα, στόχος που όλοι οι κρατικοί και μη κρατικοί φορείς του Άξονα έχουν θέσει ως προτεραιότητα από την έναρξη της επιχείρησης «Κατακλυσμός της Αλ Άκσα» πριν από σχεδόν ένα χρόνο.
Ο πόλεμος σε ολόκληρη την περιοχή στη Δυτική Ασία - και οι πιθανές αντιδράσεις κάθε μέρους στη σύγκρουση - γίνεται καλύτερα κατανοητός μέσω μιας «σκάλας κλιμάκωσης», ενός εννοιολογικού εργαλείου που απεικονίζει την ετοιμότητα και την ικανότητα για περαιτέρω στρατιωτική εμπλοκή.
Ισραήλ: κοντά στην κορυφή της σκάλας
Το κράτος κατοχής βρίσκεται επί του παρόντος κοντά στην κορυφή της σκάλας κλιμάκωσης. Η υψηλή του τοποθέτηση αντανακλά σχεδόν 11 μήνες εκτεταμένης χρήσης στρατιωτικών μέσων, συμπεριλαμβανομένης μιας σειράς επιθετικών και αμυντικών πυρομαχικών, αρμάτων μάχης, χερσαίων στρατευμάτων και πυραυλικών συστημάτων.
Αν εξαιρέσει τα πυρηνικά του αποθέματα, το Ισραήλ έχει χρησιμοποιήσει σχεδόν ολόκληρο το οπλοστάσιό του σε πολλαπλά θέατρα, υποδεικνύοντας υψηλό επίπεδο στρατιωτικής δέσμευσης και επιχειρησιακής έντασης. Αυτό αφήνει στο Ισραήλ ελάχιστα περιθώρια για περαιτέρω κλιμάκωση χωρίς να καταφύγει σε πιο δραστικά μέτρα, όπως εισβολές πλήρους κλίμακας ή την ανάπτυξη στρατηγικών όπλων.
Παρά τις σημαντικές στρατιωτικές δυνατότητες του Ισραήλ, η εξάρτησή του από εξωτερική υποστήριξη ήταν εμφανής κατά τη διάρκεια των περιορισμένων αντιποίνων του Ιράν κατά τη διάρκεια της επιχείρησης «Αληθινή υπόσχεση» τον Απρίλιο. Το Ισραήλ αναγκάστηκε να καλέσει ένα δυτικό συνασπισμό και να χρησιμοποιήσει τον εναέριο χώρο συμμαχικών αραβικών κρατών για να αναχαιτίσει τα ιρανικά βλήματα.
Αυτή η εξάρτηση εγείρει ερωτήματα σχετικά με την αυτονομία και την ικανότητα του στρατού κατοχής να διατηρεί ανεξάρτητες επιχειρήσεις. Το οικονομικό κόστος αυτών των επιχειρήσεων, που φέρεται να φτάνει τα δισεκατομμύρια δολάρια τόσο για το Ισραήλ όσο και για τους συμμάχους του, καταδεικνύει επίσης την επιβάρυνση των πόρων από την παρατεταμένη εμπλοκή.
Ιράν: Προσεκτικά βήματα στα πρώτα σκαλοπάτια
Το Ιράν καταλαμβάνει ένα πολύ χαμηλότερο σκαλοπάτι στη σκάλα κλιμάκωσης, αντανακλώντας τη συγκρατημένη, αλλά και υπολογισμένη προσέγγιση της Τεχεράνης στην άμεση στρατιωτική εμπλοκή με το Ισραήλ. Η Ισλαμική Δημοκρατία έχει πραγματοποιήσει μέχρι σήμερα μία περιορισμένη αντιπαράθεση, στην οποία χρησιμοποίησε κυρίως σχετικά βασικά πυραυλικά συστήματα όπως οι βαλλιστικοί πύραυλοι Emad και Rezvan.
Έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει πιο προηγμένο οπλισμό, όπως οι πύραυλοι Kheibar-Shekan, σχεδιασμένοι να διαπερνούν προηγμένα συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας.
Μετά την True Promise, η οποία ήταν η απάντηση στο βομβαρδισμό του προξενείου του Ισραήλ στη Δαμασκό, το Ιράν έδειξε την ικανότητά του να κλιμακώνει εκθέτοντας τους περιορισμούς της ισραηλινής πυραυλικής άμυνας. Η επιχείρηση περιελάμβανε απευθείας πλήγματα από το έδαφός του, σπάζοντας ένα μακροχρόνιο στρατηγικό εμπόδιο. Η κίνηση αυτή αμφισβήτησε το στρατιωτικό δόγμα του Ισραήλ, το οποίο βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις δυνατότητες αναχαίτισης πυραύλων και στη στρατηγική αποτροπή.
Η στρατηγική του Ιράν περιλαμβάνει την αξιοποίηση του τεράστιου πυραυλικού του οπλοστασίου, συμπεριλαμβανομένων παλαιότερων μοντέλων και νεότερων, πιο ευέλικτων πυραύλων, όπως οι Dezful, Haj Qasim, Khorramshahr και οι υπερηχητικοί πύραυλοι Fattah 1 και 2.
Αυτοί οι προηγμένοι πύραυλοι αποτελούν σημαντική πρόκληση για τα ισραηλινά συστήματα αναχαίτισης, όπως τα Arrow/Hetz και David's Sling, τα οποία μπορεί να δυσκολευτούν να τους αναχαιτίσουν αποτελεσματικά. Η προσεκτική τοποθέτηση της Τεχεράνης στη σκάλα της επιτρέπει να διατηρεί στρατηγική ευελιξία, απαντώντας δυναμικά, αν χρειαστεί, αποφεύγοντας έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας.
Κανένα από τα σύγχρονα, εξελιγμένα οπλοστάσιά του δεν χρησιμοποιήθηκε, ο αριθμός των μη επανδρωμένων αεροσκαφών και των πυραύλων που χρησιμοποιήθηκαν ήταν μόνο μερικές εκατοντάδες και το Ιράν δεν έχει αναπτύξει στρατιωτικό προσωπικό σε άμεση αντιπαράθεση. Η δυνατότητα κλιμάκωσης του Ιράν, ως εκ τούτου, παραμένει πολύ υψηλή.
Χεζμπολάχ: Μεσαίου επιπέδου εμπλοκή με στρατηγικά αποθέματα
Η Χεζμπολάχ του Λιβάνου βρίσκεται περίπου στη μέση της κλίμακας κλιμάκωσης. Από τις 8 Οκτωβρίου, η λιβανέζικη αντίσταση έχει κηρύξει πάνω από 2.000 στρατιωτικές επιχειρήσεις, στοχεύοντας ισραηλινές στρατιωτικές θέσεις και περιουσιακά στοιχεία σε στρατηγικό βάθος. Παρά την ενεργό εμπλοκή της, η Χεζμπολάχ έχει καταφέρει προσεκτικά να αποφύγει την εξάντληση των πόρων της, τη χρήση του πιο εξελιγμένου πυραυλικού οπλοστασίου της ή την κλιμάκωση σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο.
Ενώ αφήνει υπονοούμενα για τις δυνατότητές της, όπως η υπόγεια πυραυλική εγκατάσταση Imad-4, η Χεζμπολάχ δεν έχει ακόμη αναπτύξει τις πιο προηγμένες ή μυστικές ικανότητές της που αναπτύχθηκαν μετά τον πόλεμο του 2006, γεγονός που δείχνει ότι διατηρεί σημαντικά στρατηγικά αποθέματα.
Επιπλέον, σε αντίθεση με τις χερσαίες δυνάμεις του ισραηλινού στρατού στη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη, οι δυνάμεις της Χεζμπολάχ δεν έχουν τεθεί σε άμεση σύγκρουση με τον εχθρό. Με δύναμη που φέρεται να ξεπερνά τις 100.000 -χωρίς να περιλαμβάνεται το επίλεκτο σώμα της οργάνωσης- και με τη δυνατότητα να καλέσει πολλές εκατοντάδες χιλιάδες μαχητές της περιοχής που έχουν δεσμευτεί να συμμετάσχουν σε οποιαδήποτε άμεση μάχη εναντίον του Ισραήλ, τα στρατεύματα αυτά δεν είναι ούτε εξαντλημένα ούτε εξαντλημένα, σε αντίθεση με τις εχθρικές δυνάμεις.
Η μεσαία τοποθέτηση της Χεζμπολάχ είναι μια ισορροπημένη προσέγγιση, η οποία διατηρεί την πίεση στο Ισραήλ και υποστηρίζει τους συμμάχους της χωρίς να εξαντλεί το οπλοστάσιο και τις μάχιμες δυνάμεις της ή να διακινδυνεύει έναν ολοκληρωτικό πόλεμο.
Υεμένη: Στρατηγική στάση στο μεσαίο επίπεδο
Η Υεμένη, όπως και η Χεζμπολάχ, τοποθετείται στο μέσο της κλίμακας κλιμάκωσης. Η εμπλοκή του στρατού που πρόσκειται στην Ανσαράλα αποτελείται κυρίως από στρατηγικούς ελιγμούς και επιχειρήσεις υποστήριξης μέσα και γύρω από τα χωρικά της ύδατα, παρά από άμεσες συγκρούσεις - με την αξιοσημείωτη εξαίρεση της πρωτοφανούς επίθεσης με μη επανδρωμένο αεροσκάφος στο Τελ Αβίβ τον περασμένο μήνα και παρόμοιων επιθέσεων στο λιμάνι του Εϊλάτ.
Η Υεμένη έχει χρησιμοποιήσει διάφορους τύπους πυραύλων, συμπεριλαμβανομένων των πυραύλων cruise Quds και βαλλιστικών πυραύλων που προέρχονται από τους ιρανικούς πυραύλους Kheibar-Shekan, Emad και Qiam. Αυτά τα μέσα επιτρέπουν στην Υεμένη να προβάλλει ισχύ σε ολόκληρη την περιοχή παρά τους τεχνολογικούς και στρατιωτικούς περιορισμούς που επιβάλλει ο αποκλεισμός του συνασπισμού υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Η στρατηγική στάση της Σαναά ενισχύεται από την ικανότητά της να παράγει γρήγορα φθηνά πυρομαχικά και να διατηρεί συνεχείς δυνατότητες παραγωγής, επιτρέποντάς της να διατηρεί επιχειρήσεις χωρίς σημαντική κλιμάκωση. Οι ένοπλες δυνάμεις της Υεμένης είναι επίσης έτοιμες να ενισχύσουν την υποστήριξη του Λιβάνου, εάν το Ισραήλ αποφασίσει να κλιμακώσει περαιτέρω.
Το κρίσιμο είναι ότι η ιδεολογική δέσμευση και η φυλετική κοινωνική δομή της Υεμένης παρέχουν στην πολιτική της εξουσία μεγαλύτερη ελευθερία να επιλέγει στόχους και να εκτελεί απαντήσεις χωρίς τις ίδιες οικονομικές ανησυχίες ή τους φόβους διεθνών αντιδράσεων που θα μπορούσαν να περιορίσουν άλλους παράγοντες του Άξονα.
Αυτή η ευελιξία επιτρέπει στην Υεμένη να ακολουθήσει μια πιο επιθετική στάση, αν χρειαστεί, όπως αποδεικνύεται από τη δυνατότητά της να εξαπολύει σύνθετες επιχειρήσεις με στόχο την εξουδετέρωση της εχθρικής άμυνας, ενδεχομένως σε συντονισμό με ιρανικές ενέργειες.
Ο μόνος δρόμος είναι προς τα κάτω
Οι τρέχουσες θέσεις του Ισραήλ, του Ιράν, της Χεζμπολάχ και της Υεμένης στη σκάλα κλιμάκωσης αντικατοπτρίζουν τους στρατηγικούς υπολογισμούς και τις πιθανές ενέργειές τους. Η υψηλή τοποθέτηση του Ισραήλ υποδηλώνει μια περιορισμένη ικανότητα για περαιτέρω κλιμάκωση χωρίς σοβαρές συνέπειες, ενώ η χαμηλή τοποθέτηση του Ιράν υποδηλώνει μια στρατηγική αυτοσυγκράτησης, κρατώντας τις επιλογές του ανοιχτές για μελλοντικές εμπλοκές.
Η Χεζμπολάχ και η Υεμένη, και οι δύο στο μεσαίο επίπεδο, καταδεικνύουν μια υπολογισμένη προσέγγιση για τη διατήρηση της εμπλοκής τους χωρίς να εξαντλήσουν τους πόρους τους ή να κλιμακώσουν τη σύγκρουση σε ανεξέλεγκτο επίπεδο.
Η πιθανότητα κλιμάκωσης από τις ιρακινές παρατάξεις της αντίστασης ή ακόμη και από τον συριακό στρατό μετά από επανειλημμένες παραβιάσεις προσθέτει ένα ακόμη επίπεδο κινδύνου που πρέπει να αντιμετωπίσει το Ισραήλ.
Η συνεχιζόμενη κλιμάκωση του κράτους κατοχής χωρίς ξεκάθαρο τελικό παιχνίδι και κατανόηση των δικών του περιορισμών, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη απροθυμία των ΗΠΑ να παρέμβουν, θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε μια στρατηγική υπέρβαση και μια απόλυτη ήττα σε έναν ολοκληρωτικό περιφερειακό πόλεμο.