 |
| Photo: SCF |
Η πολεμική προπαγάνδα και τα τεχνάσματα είναι τόσο παλιά όσο και οι λόφοι. Τίποτα καινούργιο. Αυτό όμως που είναι καινούργιο είναι ότι ο πόλεμος της πληροφορίας δεν είναι πλέον το συμπλήρωμα ευρύτερων πολεμικών στόχων - αλλά έχει γίνει αυτοσκοπός.
Alastair Crooke - strategic-culture.su / Παρουσίαση Freepen.gr
Η Δύση έχει καταλήξει να θεωρεί πως το να «κατέχει» τη νικηφόρα αφήγηση - και να παρουσιάζει την αφήγηση του Άλλου ως αδέξια, δυσαρμονική και εξτρεμιστική - είναι πιο σημαντικό από το να αντιμετωπίζει τα γεγονότα επί του εδάφους. Το να κατέχεις τη νικητήρια αφήγηση σημαίνει να κερδίζεις, σύμφωνα με αυτή την άποψη. Η εικονική «νίκη» υπερισχύει έτσι της «πραγματικής» πραγματικότητας.
Έτσι, ο πόλεμος γίνεται μάλλον το σκηνικό για την επιβολή της ιδεολογικής ευθυγράμμισης σε μια ευρεία παγκόσμια συμμαχία και την επιβολή της μέσω πειθήνιων μέσων ενημέρωσης.
Αυτός ο στόχος έχει υψηλότερη προτεραιότητα από ό,τι, ας πούμε, η εξασφάλιση μιας παραγωγικής ικανότητας επαρκούς για τη διατήρηση των στρατιωτικών στόχων. Η διαμόρφωση μιας φανταστικής «πραγματικότητας» έχει προτεραιότητα έναντι της διαμόρφωσης της επίγειας πραγματικότητας.
Το θέμα εδώ είναι πως αυτή η προσέγγιση - που είναι συνάρτηση της ευθυγράμμισης του συνόλου της κοινωνίας (τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό) - δημιουργεί παγίδες σε ψευδείς πραγματικότητες, ψευδείς προσδοκίες, από τις οποίες η έξοδος (όταν αυτή καταστεί αναγκαία) καθίσταται σχεδόν αδύνατη, ακριβώς επειδή η επιβαλλόμενη ευθυγράμμιση έχει καθηλώσει το κοινό αίσθημα. Η δυνατότητα ενός κράτους να αλλάξει πορεία ανάλογα με την εξέλιξη των γεγονότων περιορίζεται ή χάνεται και η ακριβής ανάγνωση των πραγματικών γεγονότων στρέφεται προς το πολιτικά ορθό και μακριά από την πραγματικότητα.
Το σωρευτικό αποτέλεσμα μιας «νικηφόρας εικονικής αφήγησης» ενέχει ωστόσο τον κίνδυνο να διολισθήσει σταδιακά προς έναν ακούσιο «πραγματικό πόλεμο».
Πάρτε, για παράδειγμα, την ενορχηστρωμένη και εξοπλισμένη από το ΝΑΤΟ εισβολή στη συμβολικά σημαντική περιοχή του Κουρσκ. Από την άποψη της «νικηφόρας αφήγησης», η ελκυστικότητά της για τη Δύση είναι προφανής: η Ουκρανία «μεταφέρει τον πόλεμο στη Ρωσία».
Εάν οι ουκρανικές δυνάμεις είχαν καταφέρει να καταλάβουν τον πυρηνικό σταθμό του Κουρσκ, θα είχαν τότε ένα σημαντικό διαπραγματευτικό χαρτί και θα μπορούσαν κάλλιστα να απομακρύνουν τις ρωσικές δυνάμεις από την σταθερά καταρρέουσα ουκρανική «γραμμή» στο Ντονμπάς.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, (σε όρους infowar), τα δυτικά μέσα ενημέρωσης είχαν προετοιμαστεί και ευθυγραμμιστεί για να παρουσιάσουν τον πρόεδρο Πούτιν ως «παγωμένο» από την αιφνιδιαστική εισβολή και «ταλαντευόμενο» από την αγωνία ότι το ρωσικό κοινό θα στρεφόταν εναντίον του από την οργή του για την ταπείνωση.
Ο Μπιλ Μπερνς, επικεφαλής της CIA, εκτίμησε πως «η Ρωσία δεν θα προσέφερε καμία παραχώρηση για την Ουκρανία, μέχρι να αμφισβητηθεί η υπερβολική αυτοπεποίθηση του Πούτιν και η Ουκρανία να μπορέσει να δείξει δύναμη». Άλλοι Αμερικανοί αξιωματούχοι πρόσθεσαν ότι η εισβολή στο Κουρσκ - από μόνη της - δεν θα έφερνε τη Ρωσία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων- Θα ήταν απαραίτητο να στηριχτεί στην επιχείρηση στο Κουρσκ με άλλες τολμηρές επιχειρήσεις (για να κλονιστεί το sang froid της Μόσχας).
Φυσικά, ο γενικός στόχος ήταν να παρουσιαστεί η Ρωσία ως εύθραυστη και ευάλωτη, σύμφωνα με την αφήγηση ότι, ανά πάσα στιγμή, η Ρωσία θα μπορούσε να διαλυθεί και να διασκορπιστεί στον άνεμο, σε θραύσματα. Αφήνοντας τη Δύση ως νικήτρια, φυσικά.
Στην πραγματικότητα, η εισβολή στο Κουρσκ ήταν ένα τεράστιο στοίχημα του ΝΑΤΟ: Περιελάμβανε την υποθήκευση των στρατιωτικών αποθεμάτων και των τεθωρακισμένων της Ουκρανίας, ως μάρκες στο τραπέζι της ρουλέτας, ως στοίχημα ότι μια εφήμερη επιτυχία στο Κουρσκ θα ανέτρεπε τη στρατηγική ισορροπία. Το στοίχημα χάθηκε, και οι μάρκες χάθηκαν.
Με απλά λόγια, αυτή η υπόθεση του Κουρσκ αποτελεί παράδειγμα του προβλήματος της Δύσης με τις «νικηφόρες αφηγήσεις»: Το εγγενές ελάττωμά τους είναι ότι βασίζονται στον συναισθηματισμό και αποφεύγουν την επιχειρηματολογία. Αναπόφευκτα, είναι απλουστευτικές. Αποσκοπούν απλώς στο να τροφοδοτήσουν μια κοινή ευθυγράμμιση «ολόκληρης της κοινωνίας». Που σημαίνει ότι όλα τα ΜΜΕ, οι επιχειρήσεις, οι ομοσπονδιακές υπηρεσίες, οι ΜΚΟ και ο τομέας της ασφάλειας, όλοι θα πρέπει να αντιταχθούν σε όλους τους «εξτρεμισμούς» που απειλούν τη «δημοκρατία μας».
Αυτός ο στόχος, από μόνος του, υπαγορεύει ότι η αφήγηση πρέπει να είναι απλοϊκή και σχετικά αδιαμφισβήτητη: «Η δημοκρατία μας, οι αξίες μας και η συναίνεσή μας». Το Εθνικό Συνέδριο των Δημοκρατικών, για παράδειγμα, αγκαλιάζει τη «Χαρά» (που επαναλαμβάνεται ατελείωτα), το «Προχωράμε μπροστά» και το «Αντιμετωπίζουμε την παραδοξότητα» ως βασικές δηλώσεις. Είναι κοινότοπα, ωστόσο, αυτά τα μιμίδια αποκτούν την ενέργεια και τη δυναμική τους, όχι τόσο από το περιεχόμενο, όσο από το σκόπιμο χολιγουντιανό σκηνικό που τους προσδίδει γοητεία και λάμψη.
Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πώς αυτό το μονοδιάστατο zeitgeist μπορεί να συνέβαλε στο να παρερμηνεύσουν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους τον αντίκτυπο της σημερινής «τολμηρής περιπέτειας» του Κουρσκ στους απλούς Ρώσους.
Το «Κουρσκ» έχει ιστορία. Το 1943, η Γερμανία εισέβαλε στη Ρωσία στο Κουρσκ για να αποπροσανατολίσει από τις δικές της απώλειες, με τη Γερμανία να ηττάται τελικά στη μάχη του Κουρσκ. Η επιστροφή του γερμανικού στρατιωτικού εξοπλισμού στα περίχωρα του Κουρσκ πρέπει να άφησε πολλούς με το στόμα ανοιχτό- το σημερινό πεδίο μάχης γύρω από την πόλη Sudzha είναι ακριβώς το σημείο όπου, το 1943, οι σοβιετικές 38η και 40η στρατιές συσπειρώθηκαν για μια αντεπίθεση εναντίον της γερμανικής 4ης στρατιάς.
Κατά τη διάρκεια των αιώνων, η Ρωσία δέχτηκε διάφορες επιθέσεις στην ευάλωτη πλευρά της από τη Δύση. Και πιο πρόσφατα από τον Ναπολέοντα και τον Χίτλερ. Όπως είναι φυσικό, οι Ρώσοι είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι σε αυτή την αιματηρή ιστορία. Το σκέφτηκαν καλά αυτό ο Μπιλ Μπερνς και άλλοι; Φαντάζονταν ότι η εισβολή του ΝΑΤΟ στην ίδια τη Ρωσία θα έκανε τον Πούτιν να αισθανθεί « την πρόκληση», και πως με ένα ακόμη σπρώξιμο, θα υποχωρούσε και θα συμφωνούσε σε ένα « παγωμένο» αποτέλεσμα στην Ουκρανία - με την τελευταία να εισέρχεται στο ΝΑΤΟ; Ίσως να το πίστευαν.
Τελικά το μήνυμα που έστειλαν οι δυτικές υπηρεσίες ήταν ότι η Δύση (ΝΑΤΟ) έρχεται για τη Ρωσία. Αυτό είναι το νόημα της σκόπιμης επιλογής του Κουρσκ. Διαβάζοντας τους ρούνους του μηνύματος του Μπιλ Μπερνς λέει ότι προετοιμαστείτε για πόλεμο με το ΝΑΤΟ.
Απλά για να είμαστε σαφείς, αυτό το είδος της «νικηφόρας αφήγησης» γύρω από το Κουρσκ δεν είναι ούτε απάτη ούτε φενάκη. Οι Συμφωνίες του Μινσκ ήταν παραδείγματα απάτης, αλλά ήταν απάτες θεμελιωμένες σε ορθολογική στρατηγική (δηλαδή ήταν ιστορικά φυσιολογικές). Οι απάτες του Μινσκ είχαν σκοπό να κερδίσουν χρόνο στη Δύση για να προωθήσουν τη στρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας - πριν επιτεθούν στο Ντονμπάς. Η εξαπάτηση πέτυχε, αλλά μόνο με το τίμημα της ρήξης της εμπιστοσύνης μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης. Οι εξαπατήσεις του Μινσκ, ωστόσο, επιτάχυναν επίσης το τέλος της 200ετούς εποχής της δυτικοποίησης της Ρωσίας.
Το Κουρσκ μάλλον είναι ένα διαφορετικό «ψάρι». Βασίζεται στις έννοιες του δυτικού εξαιρετισμού. Η Δύση αντιλαμβάνεται τον εαυτό της ως «τη σωστή πλευρά της Ιστορίας». Οι «νικηφόρες αφηγήσεις» ουσιαστικά επιβεβαιώνουν -σε κοσμική μορφή- το αναπόφευκτο της δυτικής εσχατολογικής αποστολής για παγκόσμια λύτρωση και σύγκλιση. Σε αυτό το νέο αφηγηματικό πλαίσιο, τα επίγεια γεγονότα γίνονται απλώς ενοχλητικά και όχι πραγματικότητες που πρέπει να ληφθούν υπόψη.
Αυτή είναι η αχίλλειος πτέρνα τους.
Το συνέδριο του DNC στο Σικάγο, ωστόσο, υπογράμμισε μια ακόμη ανησυχία:
Ακριβώς όπως η ηγεμονική Δύση προέκυψε από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου που διαμορφώθηκε και αναζωογονήθηκε μέσω της διαλεκτικής αντίθεσης με τον κομμουνισμό (στη δυτική μυθολογία), έτσι βλέπουμε σήμερα, έναν (υποτιθέμενο) ολοκληρωτικό «εξτρεμισμό» (είτε του τύπου MAGA- είτε της εξωτερικής ποικιλίας: Ιράν, Ρωσία, κ.λπ.) - που τέθηκε στο Σικάγο σε μια παρόμοια εγελιανή διαλεκτική αντίθεση με τον πρώην καπιταλισμό εναντίον του κομμουνισμού- αλλά στη σημερινή περίπτωση, είναι ο «εξτρεμισμός» σε σύγκρουση με τη «Δημοκρατία μας».
Η αφήγηση-θέση του DNC του Σικάγο είναι η ίδια μια ταυτολογία διαφοροποίησης της ταυτότητας που παρουσιάζεται ως «συντροφικότητα» υπό το έμβλημα της ποικιλομορφίας και σε σύγκρουση με τη «λευκότητα» και τον «εξτρεμισμό». Ο «εξτρεμισμός» ουσιαστικά ξεκάθαρα παρουσιάζεται ως ο διάδοχος του πρώην αντίπαλου δέους του Ψυχρού Πολέμου - του κομμουνισμού.
Το «παρασκηνιακό γραφείο» του Σικάγο μπορεί να φαντάζεται ότι η αντιπαράθεση με τον εξτρεμισμό - σε ευρεία κλίμακα - θα αποφέρει και πάλι, όπως συνέβη στη μεταψυχροπολεμική εποχή, μια αμερικανική αναζωογόνηση. Πράγμα που σημαίνει ότι μια σύγκρουση με το Ιράν, τη Ρωσία και την Κίνα (με διαφορετικό τρόπο) μπορεί να μπει στην ημερήσια διάταξη. Τα σημάδια είναι εκεί (συν την ανάγκη της Δύσης για μια επαναφορά της οικονομίας της, την οποία ο πόλεμος παρέχει τακτικά).
Το τέχνασμα του Κουρσκ αναμφίβολα φάνηκε έξυπνο και τολμηρό στο Λονδίνο και την Ουάσιγκτον. Ωστόσο, με ποιο αποτέλεσμα; Δεν πέτυχε ούτε τον στόχο της κατάληψης του NPP Kursk, ούτε την απομάκρυνση των ρωσικών στρατευμάτων από τη Γραμμή Επαφής. Η ουκρανική παρουσία στην περιοχή του Κουρσκ θα εξαλειφθεί.
Αυτό που έκανε, ωστόσο, είναι να βάλει τέλος σε κάθε προοπτική μιας ενδεχόμενης διευθέτησης στην Ουκρανία με διαπραγματεύσεις. Η δυσπιστία των ΗΠΑ στη Ρωσία είναι πλέον απόλυτη. Αυτό έκανε τη Μόσχα πιο αποφασισμένη να συνεχίσει την ειδική επιχείρηση μέχρι τέλους. Ο γερμανικός εξοπλισμός που ήταν ορατός στο Κουρσκ αναβίωσε παλιά φαντάσματα και εδραίωσε τη συνείδηση των εχθρικών δυτικών προθέσεων προς τη Ρωσία. «Ποτέ ξανά» είναι η ανείπωτη απάντηση.