 |
| pixabay / geralt |
Thorsten Polleit - mises.org / Παρουσίαση Freepen.gr
Ο Φρανκενστάιν της Σέλι έχει υποστεί πολλές ερμηνείες στο πέρασμα των χρόνων. Μία από αυτές είναι ότι η υπέρβαση των ορίων -όπως η αθεόφοβη παρόρμηση του Φρανκενστάιν να θέλει να δημιουργήσει ζωή όπως ο Θεός- καταλήγει σε καταστροφή. Συνδεδεμένη με αυτό, η ανύψωση του ανθρώπου πάνω από αυτό που του αναλογεί, η αλαζονεία του, το ανεξέλεγκτο της ανθρώπινης δημιουργίας σε αντίθεση με τη φύση, καταλήγουν σε κακό τέλος.
Αν σκεφτούμε λίγο περισσότερο και κοιτάξουμε το πρόσφατο παρελθόν, το βιβλίο του Φρανκενστάιν της Σέλι μας θυμίζει κατά κάποιον τρόπο το ευρώ - το υπερεθνικό ενιαίο νόμισμα που «απελευθερώθηκε από το εργαστήριο» την 1η Ιανουαρίου 1999.
Το ευρώ δημιουργήθηκε τεχνητά με την κήρυξη των προηγουμένως καθορισμένων συναλλαγματικών ισοτιμιών των συμμετεχόντων νομισμάτων ως αμετάκλητων μεταξύ τους και έναντι του «ευρώ» ως τεχνητής μονάδας και στη συνέχεια με τη συγχώνευσή τους σε αυτό. Τα εθνικά νομίσματα, όπως το γερμανικό μάρκο, το γαλλικό φράγκο, το αυστριακό σίλλινγκ κ.λπ. απορροφήθηκαν από το ευρώ και το ευρώ συναρμολογήθηκε από αυτά, τρόπον τινά.
Τα ίδια τα εθνικά νομίσματα ήταν όλα ψεύτικα νομίσματα. Με άλλα λόγια, αντιπροσώπευαν κρατικομονοπωλιακό χρήμα που κυριολεκτικά δημιουργήθηκε από το τίποτα. Επομένως, όλα τους ήταν εξ ολοκλήρου και κυριολεκτικά αφύσικα είδη χρήματος - αφύσικα ή αντίθετα προς τη φύση, ιδίως με την έννοια ότι δεν προέκυψαν μέσω εθελοντικής συνεργασίας. Στην πραγματικότητα, επιβλήθηκαν από πάνω προς τα κάτω από το κρατικό μονοπώλιο. Και τα οικονομικά και ηθικά ελαττώματα των εθνικών πλαστών νομισμάτων είναι τώρα εγγενή στο πλαστό ευρώ, το σύμπλεγμα των υποκείμενων εθνικών πλαστών νομισμάτων.
Είναι αλήθεια πως οι δημιουργοί του ευρώ έδωσαν όλων των ειδών τις υποσχέσεις και συνέταξαν κανόνες και νόμους για να κάνουν το κοινό να πιστέψει ότι το πλάσμα τους, το ευρώ, θα ήταν ένα αξιόπιστο χρήμα. Για παράδειγμα, η Συνθήκη του Μάαστριχτ όριζε ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η οποία θα μονοπωλούσε εφεξής την προσφορά χρήματος σε ευρώ, θα έπρεπε να είναι πολιτικά ανεξάρτητη. Επιπλέον, ειπώθηκε ότι η ΕΚΤ θα εξασφάλιζε τη «σταθερότητα των τιμών» (ευφημισμός για τον «χαμηλό πληθωρισμό τιμών») και ότι δεν θα έπρεπε να χρηματοδοτεί τα δημοσιονομικά ελλείμματα των συμμετεχουσών χωρών με νεοδημιουργηθέντα ευρώ.
Τα κράτη-μέλη της ζώνης του ευρώ επρόκειτο επίσης να μπουν σε έναν «δημοσιονομικό ζουρλομανδύα»: δεν τους επιτρεπόταν, όπως ειπώθηκε στην πορεία προς τη δημιουργία του ευρώ, να αναλαμβάνουν νέο χρέος πάνω από 3% του ΑΕΠ ετησίως και το βάρος του χρέους τους δεν επιτρεπόταν να υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ. Αλλά όλα τα «καλά πράγματα» που υποσχέθηκαν οι δημιουργοί του ευρώ στο κοινό δεν υλοποιήθηκαν. Αντιθέτως, το πλάσμα τους σε ευρώ προκαλεί το ένα πρόβλημα μετά το άλλο, οδηγώντας σε εκτεταμένη οικονομική δυστυχία. Για παράδειγμα, η οικονομική ανάπτυξη στις χώρες που υιοθέτησαν εξαρχής το ευρώ ήταν κατά μέσο όρο πολύ χαμηλότερη από ό,τι στην περίοδο πριν από το ευρώ.
Επιπλέον, τα κράτη μέλη της ευρωζώνης δεν τήρησαν τους κανόνες για το χρέος. Αντιθέτως, τα επίπεδα του χρέους τους συνέχισαν να έχουν αυξητική τάση τα τελευταία 25 χρόνια. Οι καθαροί φορολογούμενοι στις χώρες που εξακολουθούν να βρίσκονται σε σχετικά καλύτερη κατάσταση πρέπει να πληρώνουν για την κακοδιαχείριση των λιγότερο επιτυχημένων οικονομικά χωρών. Έχει επέλθει μια de facto αμοιβαιοποίηση του χρέους. Για παράδειγμα, ο λεγόμενος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ) δημιουργήθηκε το 2013 και σκοπός του είναι να καθιστά τους καθαρούς φορολογούμενους υπεύθυνους για ιλιγγιώδη ποσά για τη διάσωση οικονομικά ανεύθυνων κρατών μελών. Η ΕΚΤ προσανατολίζει πλέον την επιτοκιακή της πολιτική στις ανάγκες των προβληματικών κρατικών οικονομικών, δηλαδή χρηματοδοτεί τις εκδόσεις χρέους των κρατών μελών με νεοδημιουργηθέντα ευρώ - κατά προτίμηση μέσω ολοένα και νέων προγραμμάτων αγοράς κρατικών ομολόγων.
Η νομισματική ένωση του ευρώ είναι πλέον βαθιά διαιρεμένη, όπως δείχνουν τα αυξημένα ισοζύγια του Target 2, τα οποία τεκμηριώνουν μια ανακατανομή του πλούτου μεταξύ των χωρών του ευρώ που κόβει την ανάσα. Οι ελλειμματικές χώρες του Στόχου 2 χρηματοδοτούνται εις βάρος των παραγωγικών πολιτών των πλεονασματικών χωρών του Στόχου 2. Η απαγόρευση να περιστρέφεται η ηλεκτρονική εκτυπωτική μηχανή μειώνεται όλο και περισσότερο. Αν χρειαστεί, η ΕΚΤ παρέχει de facto απεριόριστες πιστώσεις με ευνοϊκά επιτόκια, ιδίως σε οικονομικά προβληματικά κράτη και εμπορικές τράπεζες.
Κατά τη διάρκεια των πολιτικά υπαγορευμένων κρίσεων εγκλωβισμού του 2020 έως το 2022, η ΕΚΤ επέκτεινε δραστικά την προσφορά χρήματος στα χέρια του κοινού, προκαλώντας πολύ υψηλό πληθωρισμό τιμών που απαξίωσε την αγοραστική δύναμη και τις αποταμιεύσεις των πολιτών.
Εν ολίγοις, το ευρώ, σχεδόν αμέσως μόλις βγήκε από το εργαστήριο, προκάλεσε σοβαρά προβλήματα, ακόμη και οικονομική καταστροφή. Πήρε μια ανεξέλεγκτη ζωή από μόνο του, ακριβώς όπως το τέρας του Φρανκενστάιν. Το ενιαίο νόμισμα του ευρώ δημιουργεί τη μία κρίση μετά την άλλη, επειδή -όπως και το τέρας του Φρανκενστάιν- είναι κυριολεκτικά αφύσικο.
Το ευρώ είναι πλαστό χρήμα, και το πλαστό χρήμα είναι γνωστό ότι έχει κραυγαλέα οικονομικά και ηθικά ελαττώματα. Είναι πληθωριστικό, κοινωνικά άδικο, προκαλεί χρηματοπιστωτικές και οικονομικές κρίσεις, οδηγεί τις εθνικές οικονομίες σε υπερχρέωση και επιτρέπει στο κράτος να αναπτύσσεται ανεξέλεγκτα εις βάρος των ελευθεριών των πολιτών και των επιχειρηματιών. Μπορεί ακόμη να ειπωθεί ότι το πλαστό ευρώ έχει επιδεινώσει σε μεγάλο βαθμό τα ελαττώματα που ενυπάρχουν σε κάθε εθνικό πλαστό νόμισμα.
Η οικονομική θεωρία, αν είχε ζητηθεί η γνώμη της, θα μπορούσε να το είχε διαγνώσει αυτό από την αρχή. Κανένα καλύτερο, αξιόπιστο και ηθικά υγιές χρήμα δεν μπορεί να δημιουργηθεί από τα επιμέρους τμήματα των εθνικών ψεύτικων νομισμάτων με τη συγχώνευσή τους. Αντιθέτως, η συγχώνευσή τους δημιουργεί κάτι ακόμη χειρότερο. Και η προσπάθεια να διατηρηθεί πάση θυσία το πλάσμα του ευρώ το κάνει ακόμα πιο κακό. Η ζημιά που προκαλεί θα καταστρέψει προβλέψιμα τον ευρύτερο πληθυσμό της ευρωζώνης με την κυριολεκτική έννοια του όρου.
Το τέρας του Δρ Βίκτορ Φρανκενστάιν προέκυψε από μια μοιραία εκτροπή, την οποία ο Φρανκενστάιν αναγνώρισε αμέσως λίγο μετά την πράξη του. Ωστόσο, δεν κατάφερε να αναιρέσει το έργο του. Οι δημιουργοί του ευρώ -σε αντίθεση με τον Δρ Φρανκενστάιν- δεν δείχνουν σημάδια μεταμέλειας. Αυτό οφείλεται είτε στο γεγονός ότι δεν αναγνωρίζουν το ευρώ ως αυτό που είναι - κακό χρήμα που καταστρέφει σταδιακά την ελεύθερη οικονομία και την κοινωνία (ή ό,τι έχει απομείνει από αυτήν). Ή επειδή ορισμένοι από αυτούς είναι αρκετά ευχαριστημένοι με τις συνέπειες του ευρώ, επειδή θεωρούν πως έχει ένα προγραμματισμένο αποτέλεσμα, δηλαδή ότι μετατρέπει την ελευθερία σε ανελευθερία, ανοίγοντας το δρόμο προς τον πλήρη σοσιαλισμό. Ταυτόχρονα, πολλοί άνθρωποι δεν βλέπουν το ευρώ ως τερατούργημα, δεν το αναγνωρίζουν ως καταστροφή και δεν το θεωρούν υπεύθυνο για τις ζημιές που προκαλεί.
Στο τέλος, η Mary Shelly βάζει το τέρας του Φρανκενστάιν να πεθάνει στην Ανταρκτική και να τυλιχθεί στις φλόγες. Ο ίδιος ο Φρανκενστάιν πεθαίνει λίγο αργότερα, έχοντας περάσει την ιστορία του στις επόμενες γενιές. Το τέλος του πλάσματος του ευρώ δεν μπορεί να συναχθεί από αυτό, αλλά από οικονομική άποψη είναι σαφές ότι ούτε το ευρώ θα έχει αίσιο τέλος.
Θα πείτε τώρα: το ευρώ δεν είναι ένα πλάσμα που μοιάζει με άνθρωπο, όπως ήταν το τέρας του Φρανκενστάιν, οπότε δεν πρέπει να συνδέσουμε το ευρώ με την ιστορία του σκοτεινού πλάσματος της Μέρι Σέλι. Ως απάντηση σε αυτή την ένσταση, μπορεί να ειπωθεί ότι η σύγκριση δεν είναι λανθασμένη αν συνειδητοποιήσει κανείς ότι και οι δύο περιπτώσεις αφορούν τελικά ανθρώπινες συμπεριφορές, ανθρώπινες ιδέες. Αυτές κρύβονται πίσω από τις «μη εξουσιοδοτημένες» πράξεις -όπως η αλαζονεία του να θέλεις να δημιουργήσεις κάτι αφύσικο ή ίσως να φέρεις κάτι καταστροφικό στον κόσμο με το πρόσχημα του καλού.
Υπό αυτό το πρίσμα, η ρίζα του κακού είναι η κακή ιδέα, και το τέρας του Φρανκενστάιν και το ευρώ είναι μόνο τα αντίστοιχα συμπτώματα που παράγει η ανθρώπινη δράση, υποκινούμενη από κακές ιδέες. Προκειμένου να σταματήσει το πλάσμα του ευρώ, οι άνθρωποι πρέπει να αλλάξουν τρόπο σκέψης, να συνειδητοποιήσουν ότι ένα ομοιόμορφο, πολιτικοποιημένο, υπαγορευμένο, συγκεντρωτικό νόμισμα δεν είναι καλή ιδέα, αλλά ότι η καλή ιδέα είναι ότι οι άνθρωποι πρέπει να έχουν απεριόριστη ελευθερία στην επιλογή του χρήματος, ώστε να μπορούν να έχουν καλό χρήμα. Είναι λοιπόν λογικό να συνδέσουμε το τέρας του Φρανκενστάιν και το πλάσμα του ευρώ, να τα σκεφτούμε με τον τρόπο που έγινε σε αυτό το μικρό δοκίμιο.