Το κόλπο των BRICS της Τουρκίας είναι αυτό ακριβώς που διέταξε η Ρωσία

Vladimir Putin and Recep Tayyip Erdogan giving statements to the press after Russian-Turkish talks.
Η ένταξη στο γεωπολιτικό μπλοκ θα επιτρέψει στην Άγκυρα την πρόσβαση σε θεσμούς εκτός ΕΕ /Δύσης, γεγονός που κάνει τη Μόσχα ευτυχισμένη

Michael Corbin - responsiblestatecraft.org / Παρουσίαση Freepen.gr

Στις 4 Σεπτεμβρίου, η Kommersant ανέφερε ότι ο Yuri Ushakov, σύμβουλος του Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, επιβεβαίωσε πως η Τουρκία ζητά πλήρη ένταξη στους BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) και ότι ο οργανισμός θα αρχίσει να εξετάζει το αίτημα πριν από τη Σύνοδο Κορυφής των BRICs το φθινόπωρο.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο Καζάν της Ρωσίας στις 22-24 Οκτωβρίου. Ο Ushakov υπογράμμισε επίσης πως ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα συμμετάσχει.

Η ανακοίνωση του Ρώσου συμβούλου έθεσε τέλος σε μήνες εικασιών και ακολούθησε ένα άρθρο του Bloomberg στις 2 Σεπτεμβρίου που υποστήριζε ότι η χώρα είχε «ζητήσει επίσημα να ενταχθεί στην ομάδα BRICS των χωρών με αναδυόμενες αγορές». Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Ερντογάν, μιλώντας υπό καθεστώς ανωνυμίας, σημείωσαν πως ένας λόγος για την επίσημη αίτηση ήταν ότι «το γεωπολιτικό κέντρο βάρους μετατοπίζεται από τις ανεπτυγμένες οικονομίες».

Ο γνωστός Ρώσος πολιτικός επιστήμονας Αλεξάντερ Σαφόνοφ προσέφερε μια εικόνα για το σκεπτικό της απόφασης της Άγκυρας:

«Η Τουρκία είναι ένα από τα κράτη που βρίσκεται σε βολική θέση όσον αφορά τις παγκόσμιες εμπορικές οδούς, μεταξύ άλλων μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Αυτός ο παράγοντας αναγκάζει την κυβέρνηση της Δημοκρατίας να αναζητήσει όσο το δυνατόν περισσότερες επαφές μέσω των οποίων μπορούν να αξιοποιηθούν αυτά τα υλικοτεχνικά χαρακτηριστικά. Και, φυσικά, οι BRICS ως μία από τις σύγχρονες κορυφαίες οικονομικές πλατφόρμες της δίνουν περισσότερες ευκαιρίες από αυτή την άποψη, μεταξύ άλλων για τη δημιουργία σχέσεων με την Κίνα, τη Ρωσία και το Ιράν».

Η ιδιότητα του μέλους θα έδινε σαφώς στην Τουρκία την ευκαιρία να αυξήσει το ήδη υψηλό επίπεδο των εισαγωγών της από την Κίνα και τη Ρωσία. Θα προσέφερε επίσης μεγαλύτερη πρόσβαση στις εξαγωγές προς τις χώρες αυτές και θα μείωνε την εξάρτηση της Άγκυρας από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Επιπλέον, η Τουρκία μπορεί να δει τους BRICS ως μια πιθανή νέα πηγή χρηματοδότησης. Όπως αναφέρεται στο άρθρο του Bloomberg, «οι BRICS προβάλλουν τον εαυτό τους ως εναλλακτική λύση σε αυτό που τα μέλη τους θεωρούν ως δυτικοκρατούμενους θεσμούς, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Τα νέα μέλη μπορούν δυνητικά να αποκτήσουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση μέσω της αναπτυξιακής της τράπεζας, καθώς και να διευρύνουν τις πολιτικές και εμπορικές τους σχέσεις».

Παρόλο που η Τουρκία ισχυρίζεται ότι σκοπεύει να διατηρήσει την ιδιότητα του μέλους και τις ευθύνες της στο ΝΑΤΟ και πως η κίνηση αυτή αποτελεί επίσημη συνέχεια της πολυπολικής στρατηγικής της για την προσέγγιση νέων αγορών και την εξασφάλιση νέων εμπορικών οδών, η απόφαση αυτή μπορεί να μη βασίζεται αποκλειστικά στις δυνατότητες αύξησης των οικονομικών ευκαιριών.

Το κόλπο της Τουρκίας με τους BRICS μπορεί επίσης να θεωρηθεί ως ένδειξη της συνεχιζόμενης απογοήτευσής της από τις τρέχουσες συνομιλίες για την ένταξη στην ΕΕ. Ξεκίνησαν το 2005, αλλά έχουν μείνει στάσιμες μετά την καταστολή των τουρκικών ομάδων της αντιπολίτευσης μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016 και τα παρατεταμένα ερωτήματα σχετικά με τη δέσμευση του Ερντογάν στις δημοκρατικές αξίες.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέφρασε την ανησυχία της σχετικά με την αίτηση προσχώρησης στον οργανισμό BRICS, λέγοντας ότι ως υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ, η Άγκυρα πρέπει να «σέβεται» τις «αξίες» και τις προτιμήσεις εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, παρά το γεγονός πως είναι ελεύθερη να προσχωρήσει στις συμμαχίες της επιλογής της.

Η αίτηση συμμετοχής στους BRICS μπορεί επίσης να σηματοδοτεί τη συνεχιζόμενη οργή της Τουρκίας για την αδυναμία των Ηνωμένων Πολιτειών, συγκεκριμένα, και της Δύσης, γενικά, να σταματήσουν την επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα και τους φόβους για μια ευρύτερη στρατιωτική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή. Ο Ερντογάν βρίσκεται ήδη σε μια δύσκολη πολιτική κατάσταση προσπαθώντας να εξισορροπήσει τα συμφέροντά του με το ΝΑΤΟ, από τη μία πλευρά, και τις μουσουλμανικές χώρες, από την άλλη.

Για παράδειγμα, στις 28 Ιουλίου, ο Ερντογάν, ο οποίος έχει εμπλακεί σταθερά σε έντονη ρητορική κατά τη διάρκεια του 10μηνου πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα, υπονόησε ότι η Τουρκία θα μπορούσε να παρέμβει στρατιωτικά σε μια ομιλία προς το κυβερνών κόμμα του Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AK). Το Al-Jazeera επικαλέστηκε τον Ερντογάν: «Πρέπει να είμαστε πολύ δυνατοί ώστε το Ισραήλ να μην μπορεί να κάνει αυτά τα γελοία πράγματα στην Παλαιστίνη. Όπως μπήκαμε στο Καραμπάχ, όπως μπήκαμε στη Λιβύη, μπορούμε να κάνουμε κάτι παρόμοιο σε αυτούς». Ορισμένοι εμπειρογνώμονες έχουν εκτιμήσει πως η Τουρκία πιθανότατα δεν θα παρέμβει, αλλά θα κρατήσει ανοιχτές τις γραμμές της διπλωματίας.

Ωστόσο, η ρητορική αυτή ακολούθησε τον περιορισμό ορισμένων εξαγωγών της Τουρκίας προς το Ισραήλ τον Απρίλιο και στη συνέχεια την πλήρη διακοπή του εμπορίου με το Ισραήλ στις αρχές Μαΐου. Σε απάντηση, το Ισραήλ δήλωσε ότι θα καταργήσει τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου της χώρας με την Τουρκία σε αντίποινα. Οι δύο χώρες είχαν εμπορικό όγκο 6,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2023 και το Ισραήλ ήταν ο ένατος μεγαλύτερος εισαγωγέας τουρκικών προϊόντων.

Εκτός από τους λόγους που επισημάνθηκαν παραπάνω, το σημερινό ενδιαφέρον της Τουρκίας να ενταχθεί στους BRICS μπορεί να σχετίζεται με το γεγονός ότι η επερχόμενη σύνοδος κορυφής των BRICS πραγματοποιείται στο Καζάν και η επιτυχία της είναι εξαιρετικά σημαντική για τη Μόσχα. Ο αντίκτυπος της ένταξης τώρα θα μπορούσε να είναι αμοιβαία επωφελής τόσο για τη Μόσχα όσο και για την Άγκυρα, καθώς οι δύο χώρες διατηρούν ισχυρές διμερείς σχέσεις από την αρχή της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία το 2022.
Η Τουρκία, ενεργώντας ως διαμεσολαβητής, σχεδόν διαπραγματεύτηκε μια ειρηνευτική διευθέτηση στην Κωνσταντινούπολη τον Απρίλιο του 2022 και ήταν μέρος της συμφωνίας για την Πρωτοβουλία για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας μεταξύ της Ρωσίας, της Ουκρανίας, της Τουρκίας και των Ηνωμένων Εθνών, η οποία επέτρεψε στην Ουκρανία να εξάγει σιτηρά και λιπάσματα μέσω ενός ασφαλούς θαλάσσιου διαδρόμου στη Μαύρη Θάλασσα. Επιπλέον, η Τουρκία δεν προσχώρησε ποτέ στη Δύση για την επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας και έχει καταστεί κορυφαίος αγοραστής ρωσικού αργού πετρελαίου.

Επιστρέφοντας στα σχόλια του Ερντογάν, η αναφορά του στον θύλακα του Καραμπάχ δε θα πρέπει να απορριφθεί, καθώς αποτελεί μια αιχμηρή αναφορά στη σταθερή υποστήριξη της Τουρκίας προς το Αζερμπαϊτζάν. Επιπλέον, οι ισχυροί δεσμοί των δύο χωρών ήταν ενδεχομένως ένας βασικός υποκείμενος λόγος για την έγκαιρη επίσκεψη του Ρώσου προέδρου Πούτιν στο Αζερμπαϊτζάν την περασμένη εβδομάδα. Είναι αμφίβολο αν ο Πούτιν δεν είχε μιλήσει με τον Ερντογάν πριν εξασφαλίσει την παρουσία του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν Αλίεφ στη σύνοδο κορυφής των BRICS, καθώς και την πρόθεση του Αζερμπαϊτζάν να ενταχθεί στις BRICS.

Η εξέλιξη αυτή είναι κάπως απροσδόκητη, λαμβάνοντας υπόψη τα σχόλια του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ μόλις πριν από δύο μήνες ότι οι BRICS έπρεπε να κάνουν ένα διάλειμμα για νέα μέλη μετά την προσθήκη της Αιγύπτου, της Αιθιοπίας, του Ιράν και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων τον Ιανουάριο του 2024. Αλλά είναι σαφές ότι η ρωσική στάση έχει αλλάξει μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Λίγο μετά τα σχόλια του Λαβρόφ, ο Ουσακόφ υπογράμμισε ότι με τη Σύνοδο Κορυφής των BRICS να πραγματοποιείται φέτος στη Ρωσία στο Καζάν, η «ειδική αποστολή» της ρωσικής προεδρίας είναι να «εγγράψει» νέα μέλη. Ως εκ τούτου, η προσθήκη της Τουρκίας στους BRICS τον Οκτώβριο θα διαφημιστεί από τη Μόσχα ως μια σημαντική εξέλιξη προς ένα πραγματικά πολυπολικό παγκόσμιο πλαίσιο, καθώς και ως μια εναλλακτική λύση για τον Παγκόσμιο Νότο και άλλες αδέσμευτες χώρες έναντι των δυτικών θεσμών.

Επιπλέον, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ο Πούτιν προσκάλεσε επίσης πρόσφατα τον πρόεδρο της Μογγολίας, Ukhnaagiin Khurelsukh, στο Καζάν, σηματοδοτώντας τρία πιθανά νέα μέλη των BRICS σε περίπου μία εβδομάδα.

«Αυτή θα είναι η πρώτη εκδήλωση αυτού του επιπέδου μετά την επέκταση του οργανισμού αυτού. Ελπίζω ότι θα συμμετάσχετε στο σχήμα BRICS Outreach -BRICS Plus», δήλωσε ο Πούτιν στον Μογγόλο ομόλογό του.

Αυτή η τουρκική ανατροπή στην ιστορία των BRICS έχει σαφώς δημιουργήσει διεθνή πρωτοσέλιδα σχετικά με την επικείμενη σύνοδο κορυφής τον Οκτώβριο. Η ανακοίνωση συγκέντρωσε την παγκόσμια προσοχή που η Μόσχα έκρινε απαραίτητη για να διασφαλίσει ότι η εκδήλωση θα είναι επιτυχής προς την επίτευξη των στόχων της Μόσχας.

Το κατά πόσον η σύνοδος κορυφής θα επιτύχει την εξασφάλιση της ένταξης της Άγκυρας, καθώς και άλλων χωρών όπως η Μαλαισία και η Ταϊλάνδη που έχουν ανακοινώσει τις προθέσεις τους να ενταχθούν, θα είναι ίσως ένα άλλο θέμα. Είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι η Αργεντινή είχε κάποτε ανακοινώσει τις προθέσεις της να ενταχθούν πριν από αρκετά χρόνια, αλλά εξακολουθεί να μην είναι μέλος.

Νεότερη Παλαιότερη
--------------
Ακούστε το τελευταίο ηχητικό από τη ΜΕΣΗ ΓΡΑΜΜΗ


Η Freepen.gr ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα / αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους και δε σημαίνει πως τα υιοθετεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω e-mail