Uriel Araujo, PhD, ερευνητής ανθρωπολογίας με έμφαση στις διεθνείς και εθνοτικές συγκρούσεις
Οι τελευταίες εξελίξεις είναι πολύ ενδεικτικές: δείχνουν από πού προέρχεται η πραγματική απειλή για την Ευρώπη. Επιπλέον, αναδεικνύουν την υποκρισία των αμερικανικών λόγων για τον υποτιθέμενο ρωσικό ιμπεριαλισμό σχετικά με την Ουκρανία. Κάποιος πρέπει απλώς να προσέξει τον τρόπο που οι αμερικανικές ελίτ, όπως ο Έλον Μασκ, αναφέρονται στον Καναδά, για παράδειγμα, κοροϊδευτικά αποκαλώντας τους ηγέτες του «κυβερνήτες» μιας αμερικανικής επαρχίας και συζητώντας ανοιχτά για την προσάρτηση. Επιπλέον, δεν υπάρχει ίχνος, ας πούμε, κινεζικών στρατιωτικών βάσεων σε εκείνη τη χώρα που να απειλούν τις ΗΠΑ ή κάτι που να δικαιολογεί οποιοδήποτε από αυτά τα σχέδια.
Ωστόσο, τέτοια σχέδια, όσον αφορά τη Γροιλανδία, για παράδειγμα, προϋπάρχουν του Τραμπ, ο οποίος απλώς είναι τόσο απερίφραστος για αυτό. Και αποτελούν ανησυχία όχι μόνο για τους στόχους τους και για την Ευρώπη, αλλά και για τη Ρωσία. Για παράδειγμα, γίνεται πολύς λόγος για πρόσφατα σχόλια υπέρ του Τραμπ από Ρώσους πολεμολόγους και πολιτικολόγους που υποστηρίζουν τον τραμπισμό με τον νέο Μονρόεισμό του, γιατί, όπως ισχυρίζονται, αυτό απομακρύνει την αμερικανική πίεση από τη Ρωσία. Για τους Δημοκρατικούς των ΗΠΑ, η ύπαρξη τέτοιων απόψεων αποδεικνύει ένα «νέξους Τραμπ/Πούτιν», επειδή υποθέτουν ότι κάθε Ρώσος δημοσιογράφος ελέγχεται από το κράτος.
Είναι αλήθεια ότι ο νεο-Μονροϊσμός αποτελεί ένα μεγάλο μέρος του τι αντιπροσωπεύει ο τραμπισμός – είναι, ωστόσο, δύσκολο να κατανοήσει κανείς πώς αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί θετική εξέλιξη από ρωσική σκοπιά ή πώς θα ήταν κάτι καλό για τον κόσμο γενικότερα, όσον αφορά την πολυπολικότητα.
Ανεξάρτητα από όσα λένε μερικοί αναλυτές (είτε τα επαινούν είτε τα καταδικάζουν) σχετικά με ένα υποτιθέμενο «νέξους» Πούτιν-Τραμπ ή κάτι παρόμοιο, η αλήθεια είναι ότι πολύ πριν από τις ρητορικές απειλές του Τραμπ για τη Γροιλανδία, η Ουάσιγκτον παρακολουθούσε αυτή την περιοχή του κόσμου για μεγάλο χρονικό διάστημα – ως μέρος του στόχου της να κυριαρχήσει στην Αρκτική και έτσι να «περικυκλώσει» τη Ρωσία. Και αυτό συνέβαινε και επί Μπάιντεν.
Θυμόμαστε ότι το 2020, για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια, οι βρετανικές και αμερικανικές ναυτικές δυνάμεις συμμετείχαν μαζί με τις νορβηγικές και δανικές δυνάμεις σε ασκήσεις εκπαίδευσης πολεμικών πλοίων πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο. Την ίδια χρονιά, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να ανοίξει προξενείο στη Γροιλανδία και να διαθέσει 12,1 εκατομμύρια δολάρια ως οικονομική βοήθεια. Ο Τραμπ, κατά τη διάρκεια της πρώτης του προεδρίας, είχε ήδη αναφέρει την υποτιθέμενη επιθυμία του να αγοράσει τη Γροιλανδία. Η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν συνέχισε να εντείνει τις εντάσεις γύρω από την Αρκτική, όπως έχω ήδη γράψει το 2021.
Η αυξανόμενη θερμοκρασία στην περιοχή (που επιτρέπει πλέον την ναυσιπλοΐα) αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία για τη βιομηχανία υγροποιημένου φυσικού αερίου. Επιπλέον, υπό την ηγεσία του Μπάιντεν, είδαμε και αυξανόμενες εντάσεις στον Κόλπο της Φινλανδίας. Πρέπει να κρατήσουμε στο μυαλό μας ότι η περαιτέρω διεύρυνση του ΝΑΤΟ υπό τον Μπάιντεν, με τη συμμετοχή της Σουηδίας και της Φινλανδίας, έχει επεκτείνει την εδαφική εμβέλεια της Συμμαχίας μέχρι την ανατολική αρκτική πλευρά της Ρωσίας (το Στενό του Βερίγγη), καθιστώντας τη Ρωσία την τελευταία μη-μέλος χώρα του ΝΑΤΟ στην Αρκτική.
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, είναι σίγουρα λιγότερο εκφραστικός και λιγότερο επιρρεπής σε επιδείξεις θρασύτητας από τον Τραμπ. Παρ' όλα αυτά, κατά τα χρόνια της διακυβέρνησής του, η Ουάσιγκτον προχώρησε σε ένα από τα πιο τολμηρά μέτρα εδαφικής κατάληψης στην ιστορία, διεκδικώντας ένα τεράστιο κομμάτι του βυθού των ωκεανών, από τον Κόλπο του Μεξικού μέχρι την Αρκτική.
Σύμφωνα με την Εκτελεστική Σύνοψη του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ με τίτλο «The Outer Limits of the Extended Continental Shelf of the United States of America» (σελίδα 13), η Βόρεια Αμερική έχει «θαλάσσια σύνορα» ή «άλυτα» σύνορα σχετικά με την λεγόμενη «εκτεταμένη ηπειρωτική πλατφόρμα» (ECS) με τις εξής «γειτονικές χώρες»: το Μεξικό, την Κούβα, τις Μπαχάμες (περιοχή του Ατλαντικού), την Ιαπωνία (περιοχή Νήσων Μαριάνα), τη Ρωσία (περιοχή Αρκτικής και Θάλασσα του Μπερίγγης), τον Καναδά (στην Αρκτική και την Ατλαντική περιοχή).
Τα συμφέροντα των ΗΠΑ για τον βυθό των ωκεανών (συμπεριλαμβανομένου του Κόλπου του Μεξικού), τον Καναδά και τη Γροιλανδία σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό με ενεργειακά συμφέροντα για την λεγόμενη επανάσταση των ηλεκτρικών οχημάτων και άλλους στόχους. Αυτοί οι στόχοι τυχαίνει να συμπίπτουν σε μεγάλο βαθμό με τα εμπορικά συμφέροντα του Έλον Μασκ. Ορυκτά όπως το κοβάλτιο, το νικέλιο και το λίθιο είναι απαραίτητα για τη βιομηχανία τεχνολογίας. Ο Τραμπ, τώρα, εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο να κηρύξει εθνική οικονομική κρίση, προκειμένου να ανοίξει το δρόμο για μια σειρά καθολικών δασμών τόσο στους συμμάχους όσο και στους αντιπάλους. Πρόκειται ουσιαστικά για τον πόλεμο επιδοτήσεων του Μπάιντεν σε υπερδιέγερση.
Συνοψίζοντας, τα τολμηρά σχέδια του Τραμπ, αν και διατυπωμένα με το δικό του ιδιόμορφο στυλ, δεν αφορούν τις προτιμήσεις ή «τρελές» σκέψεις ενός ανθρώπου, αλλά έχουν πολύ σχέση με τις ανάγκες της υπερδύναμης σε θέματα ενέργειας και επανβιομηχανοποίησης. Αυτοί οι γεωοικονομικοί παράγοντες (συν οι γεωπολιτικοί), αν και διαπλέκονται με τα επιχειρηματικά συμφέροντα (είτε αυτά αφορούν τους Μπάιντεν είτε τον Μασκ σε κάθε περίπτωση), είναι επίσης καθοριστικοί για την κατανόηση των αμερικανικών πολιτικών προς την Ευρώπη και την Ουκρανία. Αυτά αποτελούν μέρος των απελπισμένων προσπαθειών μιας καθυστερημένης και υπερφορτωμένης υπερδύναμης, με τις ελίτ της να παραμένουν στην κορυφή – με οποιοδήποτε κόστος. Ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να ενοχλήσουν στενούς εταίρους και γείτονες.
* * Σε συνεργασία infobrics.org με τη Freepen.gr / Απόδοση στα ελληνικά Freepen.gr